Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PICEAŚWIERK
29
narodziny,ślubyiśmierć,robionozsuchejświerczyny:nwyciągasię[ją]niezmierniedługo:trzymetryprzeszło.Azbierasię,
ściskawprzekrójznikomy:wustnikuniespełnacal,wwydechuzaledwietrzycale.Sucha,gładkosplecionałykiem[zbrzeziny],
błyszcząca,leciutkachoćdługa”(S.Vincenz,Prawdastarowieku,wyd.2002).
Drewnoświerkowennaopałjestdobre,dajepłomieńjasny,alewogniumocnopęka,trzeszczyiiskryrozrzuca”(Gerald-
-Wyżycki1845;stądzapewnenazwynskwierk”,nskwierczyna”).
--subsp.obovata(Ledeb.)Hulténł-świerksyberyjski,opędachgęstoowłosionychiszyszkachmniejszych,dł.6-8cm,zzaokrą-
glonymiłuskami.Wnaturzeiuprawiemiędzyobydwomapodgatunkamiliczneformyprzejściowe.
Wyst.-pn.-wsch.Europaipn.Azja,poKamczatkę;rośnieczęstom.in.zPinuscembravar.sibiricaiLarixsibirica.
Ogrody-jakpodgatuneknominatywny,odktóregorośniewolniej;jestodpornynamrozy.obecnienierozmnażanyiniesadzony,
astareokazybyćmożeniezawszerozpoznawane.
Piceaorientalis(L.)Peterm.-świerkkaukaski(łac.norientalis”=wschodni).Drzewowys.do40(-50)m,zsyl-
wetkipodobnedoświerkapospolitego;dolnekonarysięgająziemi.P.cienkieijasne,częstobiaławe,owłosione
gęstoikrótko;pąkibezżywicy,szczytowe±ukrytewśródigieł.Li.bardzokrótkie(do1cm),bardzociemne,
lśniące-jakbylakierowane,stojągęstopogórnejstroniepędu,skierowanekujegoszczytowi-zakrywajągałązkę.
Szysz.wąskowalcowateisztywne,dł.5-10cm,zpoczątkufioletowo-,apóźniej-ciemnobrązowe,ncygarowate”,
częstozkropelkamizakrzepłejżywicy.
Wyst.-Kaukazigórypn.-wsch.Anatolii(2n=24);naKaukazietworzylasywrazzAbiesnordmanniana;
unaslokalniedziczeje.
Ogrody-zwracauwagędrobnymi,lśniącymiigłami;wymaganiamapodobnedowymagańP.abies-świeża
ziemiaiwilgotnepowietrze,zacisznestanowiska,osłonięteodpołudnia;wśródomawianychtugatunkówświer-
kówjestnajbardziejcienioznośny.Niewpełniodpornynamrozy,wsurowezimyliścierudzieją,zwłaszczawsłoń-
cu,ipóźniejsięosypują,awzłychwarunkachsiedliskowychmarznąpąkiipędy;wmiejscachzacienionychzimuje
znacznielepiej.Rośniepowoli,zwłaszczazamłodu.
Piceaglauca(Moench)Voss-świerkbiały(łac.nglaucus”=m.in.niebieskozielony,szaroniebieski,siny).Drzewo
wojczyźniewys.do20-30m.P.nagie,bardzojasne-prawiebiałelubkremowe,początkowoczęstozaróżo-
wione,znalotemwoskowym-tenzwłaszczanasilnychpędachiunasadyliści;nciżemki”zwyklepoprzecznie
pofalowane;pąkibezżywiczne,ichłuskiprzylegajądosiebieniezbytściśle.Li.sztywnei,napędachnasłonecznio-
nych,wygiętekugórze,dł.0,8-1(2)cm,rzadziejniecodłuższe,matowe,niebieskawozielone,krótkozaostrzone,
niekłujące;roztartepachnąostro,raczejnieprzyjemniełł.Szysz.małe,skocylindryczne,unasadyzżone,
dł.(2,5-)5-6(-8)cm,dojrzałebladobrązowe(beżowe)ipołyskujące;łuskicienkie,elastyczne,zaokrągloneicało-
brzegie,początkowomiękkie,dopierołuskiwyschłychszyszek-sztywne;szyszkiotwierająsięiopadająwcześnie
wjesieni;zwyklejużmłodedrzewaobradzająobficie.
Wyst.-rozległyzasięgnapółnocyAmerykiPn.,obejmujeprawiecałąKanadęipn.-wsch.St.Zjedn.(2n=24);
rośnienaróżnychglebach,wtymbagnistych,kamienistych,lekkichijałowych,m.in.wrazzPiceamariana
łC.Ledebour(Floraaltaica,4,1833)dałopisywanemugatunkowiepitetnobovatus”=odwrotniejajowaty,dlakształtułuseknasien-
nych:nsquamiscuneato-obovatis”(=ołuskachklinowatych,odwrotniejajowatych).
łłZapachporównywanydowoniczarnejporzeczki,aleiskunksa,myszylubkota,anawetodchodówtegoostatniego-ang.ncatspruce”
lubnskunkspruce”,niem.nKatzendreckfichte”.