Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PINACEAE–SOSNOWATE
44
błyszcząceniżigłyA.alba-jaklakierowane,naszczyciezwyklelekkowycięte;kanałyżywiczneprzyskórce.
Szysz.dł.do20cmi5cmø,łuskiwspierającewidoczne.
Wyst.-zach.Kaukazipn.-wsch.Anatolia(2n=24);rozległelasy,m.in.zPiceaorientalisiFagussylvati-
casubsp.orientalis.Wbrewczęstospotykanemuwśródbotaników-szerokiemuujmowaniutegotaksonu,tutaj
dośćwąska,ntradycyjna”koncepcjajodłykaukaskiej,azatemzwykluczeniemłączonychczęstoztymgatunkiem
podobnychtaksonów,opochodzeniuniedokońcawyjaśnionym(→A.equi-trojani).
Ogrody-drzewostrojne,magęste,ciemne,walcowatekoronyidłużejodA.albazachowujedolnegałęzie.
Dawniejbyłapopularnawśródogrodników,którzyczęstojąsadzili-wstarychparkachdużedrzewa;odporniej-
szanamrozyiprzymrozkiodA.alba,rośniejednakwolniej.obecnierzadkosadzona-choćzkoleicorazczęściej
wpostaciplantacjinchoinkowych”;bywałaunassadzonawlasach.
Abiesequi-trojaniAschers.etSint.exBoiss.ł(A.nordmannianasubsp.equi-trojani(Aschers.etSint.exBoiss.)CullenetCoode;
A.bornmuellerianaMattf.15;A.nordmannianasubsp.bornmuelleriana(Mattf.)CullenetCoode;A.×cephalonianaSeneta,nom.
illeg.)-sosnatrojańska.Taksonbliskijodlekaukaskiej,częstotraktowanyjakojejpodgatunek;różniągoodA.nordmanniana,
pozaodrębnymzasięgiem,pędytylkoskąpoowłosionelubnagie,pąkilekkoożywicowaneorazigłynaszczycieczęstozaokrąglone
lubostre.
Wyst.-pn.ipn.-zach.Anatolia(2n=24).Jodłamorfologiczniebardzozróżnicowana-tutajomówionajakojedengatu-
nek,awięcłączniezA.bornmuelleriana,ponieważpodawanywopracowaniachzbiórcech,któremiałybyróżnićtedwatak-
sony,jestniespójnyilabilny.PodwzględemmorfologicznymroślinyzaliczanedoA.equi-trojaniwykazująpośrednicha-
raktermiędzytypowąA.nordmannianaaendemicznąbałkańskąjodłąA.cephalonica.Istniejąpodstawydoprzypuszczeń,
żeobydwategatunki,obecniecałkowicieizolowanegeograficznie,niegdyśwzach.Anatoliiwystępowałyjedenobokdru-
giego,awspółczesnepopulacjejodłyztychterenówreprezentująstare,nosierocone”mieszańceichobu.Zdajesięświadczyć
otymifakt,żespotykanewuprawiemieszańcetychgatunkówtrudnoodróżnićodokazówzielnikowychjodłytrojańskiej,
zebranychwnaturze(→A.cephalonica)łł.
AbiescephalonicaLoudon-jodłagrecka(nłac.ncephalonicus”=zwyspyKefalonianaM.Jońskim,gdziem.in.rośnie).Drzewo
wojczyźniewys.dook.30-35m.P.oliwkowobrązowe,nagie;pąkiostre,pokryteżywicą,ichłuskinaszczyciegrzbiecisteilekko
odchylone.Li.stojąprawiepromieniście,odstając±prostopadleodpędu,dł.1,5-3,5cm;sztywne,ostrozakończoneikłujące;
krótkielinieaparatówszparkowychniekiedyipoichgórnejstronie(wszczytowejczęściigieł);kanałyżywiczneprzyskórce.
Szysz.dł.do16-20cm;końcełusekwspierającychwystają,odgiętewdół.
Wyst.-góryPłw.Bałkańskiego(2n=24),wczystychdrzewostanachlubm.in.zPinusnigra,Acerpseudoplatanus,Castanea
sativaiFagussylvaticasubsp.orientalis.WnaturzeczęstodajemieszańcezA.alba(A.×borisii-regisMattf.,j.caraBorysa).
Ogrody-dośćdobrzeznosisuszęiupały.WPolscenierzadka,aległówniewogrodachbotanicznychiarboretach,przeważnie
stareokazy,aletuiówdzietakżemłoderośliny,zsamosiewu.Wkolekcjachnierzadkopodtąnazwąpowstałewuprawiemieszańce
międzyA.cephalonicaiA.nordmanniana(również→A.equi-trojani).
AbieshomolepisSieboldetZucc.-jodłanikkońska(nłac.nhomolepis”,zgr.nhomós”=m.in.podobny,tensam
+nlepis”=m.in.[rybia]łuska;widaćtylkołuskijednegorodzaju-wspierającepozostająniewidoczne;Nikko-
miastowśrodkowejczęściHonsiu).Drzewowojczyźniewys.do30(-40)m,konarydługieisztywne,szeroko
łE.BoissierwdiagnozieA.pectinatavar.equitrojani(FloraOrientalis,1864)-copodsunęlimuwkorespondencjiotejjodlepomy-
słodawcyepitetu,P.AschersoniP.Sintenis-zacytowałWergiliuszaEneidę(2:15-16):ninstarmontisequumdivinaPalladisarte/aedificant,
sectaqueintexuntabietecostas”(=ngreckichwojskhetmani/zciętejjedlinystawiąkonianakształtgóry/prowadzeniprzemysłemJowiszowej
córy”;tłum.F.Dmochowski,1830);TrojależaławszakwłaśniewrejoniewystępowaniaA.equi-trojani.
łłW.Senetaopisał,zupraw,jodłyocechachpośrednichmiędzyA.cephalonicaiA.nordmanniana,podnazwąAbies×cephaloniana;
ponieważjednakniewskazałprzytymokazu,którystanowiłbyntyp”tegomieszańcowegogatunku,powyższanazwajestnieuprawniona.
