Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.Dematerializacjapracyizawódprojektanta
1.2.Odmasowejprodukcjidoposzukiwaniawyróżników
WzrastającepragnienieposiadaniajakopokłosieXVIII-wiecznejrewolucjiprze-
mysłowejorazmasowejprodukcji,choćkorelowałozpowszechnymdostępemdo
produkowanychtowarów,zczasemokazałosięcoraztrudniejszedozaspokojenia.
Efektemtychzmianwszerszejskaliokazałsię,zjednejstrony,zaznaczającysię
corazwyraźniejpodziałpracy,zdrugiej–wzrostkonsumpcjijakozjawiskaekono-
micznegookonsekwencjachkulturowych(por.Bell1998).Wświecieurządzanym
napodwalinachepokiprzemysłowejtom.in.designstałsięodpowiedziąizarazem
środkiemwdążeniachdomanifestowaniawłasnychupodobań,gustu,anawet
pozycjispołecznej.Pragnienieotaczaniasięzaprojektowanymi(Hdesignerskimi”),
wyrafinowanymiidotychczasniedostępnymiprzedmiotami(por.m.in.Veblen
1971/2001;Debord1994)stawałosiędlaprzeciętnegokonsumentacorazłatwiej-
szedozrealizowania.Nierzadkoteżokazywałosięjedynymargumentemnarzecz
decyzjinabywczych,niezależnymodtego,czydaneprzedmiotyrzeczywiściedobrze
odzwierciedlałyuzasadnionepotrzeby.Wzrastająceznaczeniedesignu,pracysa-
mychprojektantóworazcorazbardziejzaawansowanemożliwościprodukcyjno-
-technologicznewnaturalnysposóbstworzyływarunkisprzyjającekształtowaniu
siękulturykonsumpcji.Jakkolwiekterminówjestdośćtrudnydozdefiniowania
(wiązanyzeznakamiisferąsymboliczną–m.in.Baudrillard2006),tonatemat
samejkonsumpcjimożnaznaleźćwieleinformacjiiodniesieńteoretycznych.Od
charakterystykiczasówpostmodernistycznych,generującychróżnezachowania
konsumenckie(Bauman2007),poprzezwglądwwielośćformacjikonsumenckich,
podejmowanychprzeznichstrategiiizróżnicowańwobrębiestylużycia(Bourdieu
2005;Giddens1991a),pozwiązkizekonomiąiświadomymgospodarowaniem
ograniczonymizasobami.Kulturamasowejkonsumpcji,szczególnieodpołowy
XXw.,totakżenadawanienowychznaczeńobiektom,niekoniecznieodpowiada-
jącymtymnadanymimpierwotnieprzezproducentów(czyteżprojektantów).
Szybkozorientowanosię,żeprodukcjęnależyrównieżdywersyfikowaćwobszarze
jakości,atojużwymagałosięganianietylkodowiedzyspecjalistycznejopartej
m.in.naobszarzebadań,lecztakżedounikatowychkompetencjiitalentówpo-
zwalającychnaskładanieoryginalnych,niepowtarzalnychpropozycjinarynku
towarówiusług.
Jednymzwymiarówtegosemantycznegoprzeniesieniajestm.in.konstata-
cja,żeprodukcjabardziejzaczęłasięskupiaćnaznakachiemocjachzawartych
wprzedmiocieniżnaanalizowaniuichczystejmaterialności(cozresztąwspół-
cześniestanowicorazważniejszyobszarprocesupoznawaniapotrzebkonsumenta
ipodejmowanychprzezproducentówdecyzjistrategicznychwrozwojuproduktów
iusług).Koncepcjaostentacyjnejkonsumpcji(Veblen1971/2001)jakosynonimu
wskaźnikastatususpołecznego,afirmacjaszczęścia,zróżnicowanestyleżycia
iwolnośćwichwyborzewpłynęłyteżnasposóbtraktowaniakonsumpcjijako
