Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
dzy.JakpodkreślaDahl(1995,316),ndemokracjawjejklasycznymrozumieniu
oznaczałaprzedewszystkimbezpośredniudziałobywateli;demokracjaalbojest
partycypacyjna,albojejwogóleniema.ZgodniezestarątradycjąRousseau
twierdził,żeabyobywatelebyliwpełnisuwerenni,musząmiećmożliwość
gromadzeniasięiuczestniczeniawewspólnympodejmowaniudecyzji”.
Rozważaniaprzedstawianenałamachniniejszejksiążkimieszcząsięwra-
machmodelupartycypacyjnego.Demokracjaniemożeefektywniefunkcjono-
waćbezzaangażowaniaobywateli(Cześnik2007,14).Wedługpartycypacjoni-
stówuczestnictwoobywateliwsprawowaniuwładzytonajważniejszyelement
demokratycznegoporządku.Powszechnewybory,będącejednąznajistotniej-
szychprocedurwspółczesnejdemokracji,stająsiępolemekspresjiuczestnictwa
politycznego.Mimoiżtrybtegouczestnictwauważanyjestprzezwieluza
wysoceniewystarczającekryteriumdemokracji,niewielubadaczypodejmuje
próbyatakuwobecinstytucjiwolnychwyborów.Aktywnośćwyborczaobywa-
telijestprzedmiotemrozmaitychanalizirefleksjinaukowychprzedstawicieli
naukpolitycznychidyscyplinpokrewnych.Badacze,podejmującrefleksjęnad
uwarunkowaniamiuczestnictwawyborczego,charakteryzująbiernychiczyn-
nychwyborców,nakreślająwzorceaktywnościwyborczejwdanympaństwie,
jakrównieżpodejmująbadaniaporównawcze.Zdecydowanawiększośćanaliz
1nieodbierającimwżadensposóbwartości1przyjmujeformęniejakosta-
tyczną,odnoszącąsiędodiagnozyosadzonejwkonkretnymczasie(np.okreś-
lonychwyborówpolitycznych).Zjawiskochwiejnościwyborczej1będące
przedmiotemdalszychrozważań1wymagaanalizydynamicznej,poszukującej
nietylkouwarunkowańzachowańwyborczychwdanejelekcji,aleprzede
wszystkimtychmotywów,któreodpowiedzialnesązazmianyzachowańwy-
borczychwczasie.
Nagrunciefunkcjonowaniasystemówdemokratycznychmożnawskazać
szeregczynnikówgenerującychchwiejnośćwyborczą.Częśćznichwynika
zsamejspecyfikifunkcjonowaniademokracji1m.in.jejprocedur,praw
obywatelskichczyzasadokreślającychramyfunkcjonowaniainstytucjipo-
litycznych,wolnościmediów.Drugagrupazwracauwagęnakonsekwencje
rozwiązańinstytucjonalnychwpaństwie,którewdłuższejperspektywiemogą
specyficzniekształtowaćposzczególneelementysystemupolitycznego1m.in.
fragmentaryzacjascenypartyjnej,polaryzacjaideologicznaczyaktywnośćno-
wychpartiiwsystemiepartyjnym.Trzeciagrupawskazujenaspołeczno-poli-
tycznąsocjalizacjęobywateli1m.in.kontekstwychowaniaiedukacji,proces
nabywaniaidoskonaleniakompetencjiobywatelskichorazobywatelskichkom-
petencjipolitycznych,internalizacjęwartościpolitycznych,jakifunkcjonowa-
niewyborcywramachgrupspołecznych.Wreszcieostatniagrupa1czynniki
psychologiczne1wnajwiększejmierzeniezależneodkontekstuspołeczno-
-politycznegofunkcjonowaniajednostki,jednakmoderującetęzewnętrznąak-
tywność(np.poprzezprzyłączaniesiędogrupspołecznych,którychczłonkowie
