Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Brechtipolitykaautorefleksyjnegokina
19
Pierwszyelementjestzwiązanyzpewnymsceptycyzmem,stanowią-
cymimpulsdonapisaniategoartykułu–zrodzajemniezadowolenia,
któreprzejawiasięjakozestawnieśmiałychwycieczekwprzemie-
rzonyjużprzezinnychregion.Postawieniepytaniaopolitykę–we-
wnętrznączyinną–stojącązaautorefleksyjnymdziełemjestponow-
nymprzywołaniemcentralnychkwestii,najistotniejszychzpunktu
widzeniateoriifilmu,jeślinieteoriisztukiwogóle.Jakfilmodnosi
siędorzeczywistości?Dopubliczności?Czymjestforma?Czymjest
treść?Wjakisposóbkinojestpolityczne?Ajeśliniejestpolityczne,
jakmożnajetakimuczynić?Niechcętuudawać,żejestemwstanie
odpowiedziećnatakfundamentalnepytania,moimcelemjestjedy-
niepropozycjapoczynieniapewnychkrokówwkierunkuposzukiwa-
niaodpowiedzi,krokówwkierunkupolitykiautorefleksyjnegokina.
Wswoichnajświeższychodsłonachdebatydotyczącewyżejzary-
sowanychproblemównaogółobracająsięwokółjednegoprzedmiotu
badań:oglądania.Cotoznaczyoglądaćfilm?Cosiędzieje–wsen-
sieideologicznym–gdyoglądamyświatyprezentowanenaekranie?
Napierwszyrzutokaczynnośćoglądaniamożewydawaćsięprosta,
podwzględemzarównodziałania,jakizdolnościdozrozumienia.
Powierzchownaprostotaprzesłaniajednakgłębszązawiłość.WRead-
ingCapitalfrancuskifilozofLouisAlthussersugeruje,żewielkim
osiągnięciemepokinowożytnej–osiągnięciem,którewyjaśniaesen-
cjalneprzyczynyzerwaniatejepokizprzeszłością–byłoDodkrycie
znaczenia«najprostszych»aktówistnienia:widzenia,słuchania,mó-
wienia,czytania”4.Freud,jaksugerujeAlthusser,zwróciłuwagęna
dyskursyukrytezamówieniem,Markszaś–zaczytaniem.Podobnie
współczesnakrytykasztukwizualnych,dotyczącachoćbymalarstwa
Pierre’aFrancastelaczyJohnaBergera,lubprzeprowadzonaprzezau-
torówwmagazynieDScreen”krytykamediumfilmu,próbuje,jaksą-
dzę,zrozumiećznaczenieaktuwidzenia.
WspółczesnaDkrytykailuzjonizmu”wnajnowszejteoriifilmuwy-
wodzisięztegosamegoteoretycznegoimpulsu,cokrytykaempiry-
zmuwysuniętaprzezAlthusseraiinnych.Dlatychteoretykówem-
4L.Althusser,PartOne:FromCapitaltoMarx’sPhilosophy,[in:]L.Althus-
ser,E.Balibaretal.,Reading“Capital”.TheCompleteEdition,transl.B.Brew-
ster,D.Fernbach,London2015,s.12.Wszystkiecytatyzjęzykaangielskiego
wtłumaczeniuwłasnym,chybażewprzypisiezaznaczonoinaczej.
