Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
402020Lukaanionowa
Oznaczonewartościstężeniaelektrolitówwsurowicykrwiczynnikaminiezbędny-
midowyliczenialukianionowej(LA)wedługwzoru:
LA=[Na+,mmol/l]-([Cl-,mmol/l+HCO
3
-,mmol/l]).
Wartośćprawidłowalukianionowejwynosi8-12mmol/l,ajejpodwyższenieświad-
czyoobecnościwustrojuanionównieoznaczalnych,np.kwasówketonowych,mle-
czanu,kwasuoctowegoczymrówczanu.Lukaanionowajestparametremużytecznym
wdiagnostycekwasicmetabolicznych,opisanychwpodrozdziale5.2.
402030Osmolalnośćsurowicyimoczu
Kolejnymbadaniemlaboratoryjnymstosowanymwdiagnostycezaburzeńgospodar-
kiwodno-elektrolitowejjestoznaczenieosmolalnościsurowicyorazmoczu.Osmo-
lalnośćtoliczbamolisubstancjiosmotycznieczynnychzawartychw1kgwody.
Związkiosmotycznieczynneredukująliczbęcząsteczekwolnejwody,wpływającna
jejprzemieszczaniemiędzyprzestrzeniamipłynowymiwustroju.Wartośćreferencyj-
naosmolalnościsurowicywynosi275-295mOsm/kgH
2O,natomiastosmolalność
moczuzależyodstopnianawodnieniaorganizmuipowinnasięmieścićwprzedziale
50-1200mOsm/kgH
2O.
Osmolalnośćcałkowitąsurowicymożnazmierzyćosmometremlubwyliczyćze
wzoruuwzględniającegostężeniagłównychzwiązkówczynnychosmotycznie:
osmolalność=2×[Na+,mmol/l]+[glukoza,mmol/l]+[mocznik,mmol/l].
Podwyższonaosmolalnośćsurowicykrwizwiązanajestnajczęściejzhipernatremią,
stanamiprzebiegającymizpodwyższonymstężeniemglukozy(cukrzyca,cukrzycowa
kwasicaketonowa),mocznika(ostreuszkodzenienerek,przewlekłachorobanerek),
atakżezobecnościąetanolu.Zkoleinajczęstsząprzyczynąobniżonejosmolalności
jesthiponatremia.
Sódiglukoza„efektywnymiosmolami”
,którenieprzenikająswobodnieprzezbło-
nykomórkowe,wpływająctymsamymnagradientosmotycznyiprzemieszczanie
sięwodymiędzypłynempoza-iwewnątrzkomórkowym.Właściwościtychniema
mocznik,dlategojegopominięciewewzorzenaosmolalnośćpozwalanaobliczenie
osmolalnościefektywnej:
osmolalnośćefektywna=2×[Na+,mmol/l]+[glukoza,mmol/l].
40Zaburzeniagospodarkiwodno-elektrolitowej
19