Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odzwierciedleniemzmianwmetabolizmieenergetycznymwtrakciewysiłkusą
zmianystężeniamleczanuwekrwi([LA]),najbardziejwidocznewtrakciewysiłku
ostopniowowzrastającejintensywności(gradedexercisetest-GXT).Przebiegzmian
[LA]wtrakciewysiłkustopniowanegozmieniasięwspecyficzny,krzywoliniowy
sposób,definiowanyjakoprzebiegwykładniczy.
Przyobciążeniachbardzolekkich,lekkichiumiarkowanychstężenieLAwekrwi
utrzymujesięnaniskimpoziomie,bliskimstężeniawspoczynku.Wówczaspodsta-
wowymsubstratemenergetycznymstająsiętriglicerydymięśnioweiwolnekwasy
tłuszczowe,asamprocesglikolizymięśniowejniejestnasilony.
Kiedyintensywnośćwysiłkuprzekraczagranicę,przyktórejpomimomaksymalne-
gopoziomuoksydacjitłuszczówzapotrzebowaniekurczącychsięmięśninaATP
przestajebyćzabezpieczone,pobudzonyzostajeprocesglikolizy.Wkonsekwen-
cjiwzrastatempopowstawaniapirogronianu,któryjestsubstratemdooksydacji
wmitochondriach.Wówczas[LA]wekrwizaczynawzrastać.Początkowowzrost
stężeniaLAjestnieznaczny.Jednakkiedywreakcjinarosnącezapotrzebowanie
energetycznemięśniprocesglikolizyzostajepobudzonyitempoprodukcjipiro-
gronianuzaczynaistotnieprzekraczaćzdolnośćmitochondriówdojegooksyda-
cji,niewykorzystanyprzekształcanyjestwmleczan.StężenieLAwmięśniach,
awkonsekwencjiwekrwi,rośniecorazbardziej;obserwujemywówczasnielinio-
wywzrost[LA]iwyraźny,wykładniczyprzyrostwzględemobciążenia(ryc.2.4).
Tenmomentwczasiestopniowanegowysiłku-tęintensywność,kiedypomimo
rosnącegozapotrzebowaniamięśniprocesyoksydacjipirogronianuniesąwstanie
pokryćzapotrzebowaniaiprodukcjaenergiicorazbardziejpoleganasamejgliko-
lizie-nazywasięprogiemprzemianbeztlenowych(progiembeztlenowym,
progiemmleczanowym).Szerszyopisprogubeztlenowegoijegodeterminanty
przedstawionowrozdz.3.
LA(mmol/litr)
20
15
10
5
0
0
20
40
%VO2max
•
beztlenowy
60
Próg
80
100
Rycina2.4.Przebiegzmianstężeniamleczanu(LA)wtrakciestopniowanegowysiłku.
Przemianyenergetyczne
49
