Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PiekłoBlake’askładasięzwielukomnatoróżnychfunkcjachiprze-
znaczeniach.Wkażdejkomnaciesądrzwi,któreprowadządoosobnych
pieczar.Piekłojestbowiemlogiczne.Logikapiekłaujawniasięwarchi-
tekturzekomnat.Wichjasnej,celowejorganizacji.Aleistotapiekłauze-
wnętrzniasiętakżewskłębionym,barbarzyńskiminstynkciezła,kary
izemsty.Skoro–wplanachziemskich–domagamysięzniesieniakary
śmierci,dlaczegonieżądamyrównież–woptycewieczności–uchyle-
nia,anulowaniategobarbarzyńskiegonakazuiprzymusu?Tego,zktórego
narodziłasięideapiekła?
Instynktówmusikryćsięwinnychświątyniach,wkaplicachnatury.
Musispaćibudzićsięgwałtowniewmieszkaniachwłaściwychepocepale-
olitu,kiedymowabyłajeszczeułomna,żywiłasięjeszczeonomatopeją,repe-
tycjąśpiewuptasiego,rykuzwierząt,płaczuiśmiechuludzi,kiedyczłowiek
nieznałbłogosławieństwiklątwpisma,adoznaniasweutrwalałkościąlub
krzemiennymrylcemnaścianachjaskiń.
Czyhistoriacywilizacjieuropejskiejniewynikaciągleztegosąsiedztwa
komnatkulturyijaskińbarbarzyństwa?Czyniejesteśmy–naprzemian–
mieszkańcamikomnatyipieczary?Czynieryglujemybezprzerwydrzwi
międzyobutymiwnętrzami,abyotwieraćjewprzypływieciemnejambicji,
stałegoszaleństwa,nagłegozapomnienia?
DlaMuzeumWyobraźni,jakieotworzyłdlanasWilliamBlake,ważnesą
przedewszystkimkomnataczwarta,piątaiszósta.Scenografięczwartejipią-
tejznamydośćdobrze.Toponiekądpracowniaalchemika.GabinetFausta,
laboratoriumuczonegoifilozofa.Cóżztego,żeprzemienionyzostałwDLwy
zpłomienistegoognia”,skoro–tracącimienność–stałsięistotąifunkcją
swegozadania?
Wobszarachpiekłanadajeonciągłośćswymziemskimpytaniomipró-
bom.odmienia–zaprzyczynąognia–stanymaterii,jejskupieniaiformy.
Materiajestdlańformąteatru,pełnegometamorfoziprzemienności.To,
couwięzłewkształciezastygłym,cotwardeisztywne,Faustobdarzacechą
ciekłości,przywilejemtransformacjiinowegokształtu.
WdziałaniachFaustakryjesięambicjanieograniczonejwolności.Zabija
onstarekształty,bypowołaćdożycianieznane.odkrywawolęnowych
kształtów.Utożsamiakomfortswejwolnościzwahaniem,zoscylacjąmiędzy
innościami,gotowymidoistnienia.Materiaalchemicznajestplazmąonie-
ograniczonychpotencjachbytuiformy.
obdarzonytąwolnością,Fauststajesięniewolnikiemwolności,jejofiarą
iłupem.WolnośćFausta–wgranicachpiekła–jestsubtelnym,ironicznym,
okrutnymszyderstwemznadmiaruipermanencjiwolności.
Musimyterazzajrzećdokomnatyszóstej.Toonasprawiła,żeświadec-
twoBlake’aokazałosiętakprzejmujące.Niechsamwprowadzinasdotego
pokoju,mijającpoprzedni:
24
