Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI
Jacynaprawdęjesteśmy
mówi,żechciałabysiętrochęodchudzić-onaślubuje,żetymrazem
osiągniecel.Znajomioferująjejradęodpowiedniądlabohaterkirozpo-
czynającejbatalię:uNiewierznikomu,ktomówi,żecisięnieuda”
.
Onaniemastracićtylkosiedmiukilogramów;mazacząćnoweżycie.
Jejpostanowieniejestjasne,mocneibardzopubliczne.
Ajednak…wszyscywiemy,jaktosięskończy.
Ekonomiaklasycznapozwalaspojrzećnadylematmojejkuzynkini-
czymprzezsoczewkęwmikroskopie.Homoœconomicus,czyliczłowiek
ekonomiczny,odnosisiędoteoretycznieniezmiennegoiracjonalnego
własnegointeresu,którysprawia,żezachowanieekonomicznejesttak
przewidywalnejakalgebra.DobrymprzykłademHomoœconomicusjest
osobamaksymalizującakorzyści-wgruncierzeczyoczekujesięodnas,
żezawszebędziemypostępowaćracjonalnie,usiłującosiągnąćceleprzy-
nosząceprofity.Modeltakiejdoskonaleracjonalnejpostaciopisałokoło
dwustulattemupolitologJohnStuartMill,alejegoideaspotkałasiętyl-
kozpogardąidezaprobatą(towłaśnieówcześnikrytycyniezachwianej
wiaryMillawnasząkolektywnąracjonalność,chcącośmieszyćjegoana-
lizę,ukuliterminHomoœconomicus).Stopniowo,zrywaminaukiekono-
micznewypracowałybardziejrealistycznyizłożonyobrazludzkiej
natury.Ostatecznienawetnajbardziejfundamentalnezałożeniabezlito-
śnieskorygowanowświetlenaszejuporczywejirracjonalności.Nie
oszczędzonorównieżojcachrzestnegowspółczesnejekonomii.Może
prawdąjest,że-jakpowiedziałAdamSmith-wszyscypodejmujemy
działaniawynikającezdbałościowłasnyinteres,aleteninteresmożebyć
zdefiniowanyzimponującą-toznaczyludzką-różnorodnością.
Kiedyzobaczyłampostkuzynki,niemogłampowstrzymaćmyśli
oHomoœconomicus.Gdybybyłacałkowicieracjonalnąistotąkierującą
sięjasnymiintencjami,mogłabypoprostudyskretniezmienićswójstyl
życia.Bezspecjalnychogłoszeń.
Azatem:czynaprawdętaktrudnojestsięzmienić?
Jakwiększośćznas,mojakuzynkaintuicyjnieznałaodpowiedźnato
pytanie:tak,bardzotrudno.
12
