Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II
Związekpomiędzywiedząnaukową
iprodukcjąprzemysłową
1.Problematyka
Pytaniestawianewpracyzdziedzinyhistoriigospodarkiozwiązekzacho-
dzącymiędzyprodukcjąprzemysłowąiwiedząmogłobysięwydawaćnapierw-
szyrzutokaczymśniepotrzebnym.Zabanałuchodzitwierdzenie,żeprzemysł
wrozwiniętychpaństwachkapitalistycznychzależywwysokimstopniuod
wiedzy.OdlatsiedemdziesiątychXIXwiekuwiedzajestśrodkiemprodukcji
ocentralnymznaczeniu1.DouglasNorthuważaówDmariażnaukiigospo-
darki”zatakznaczący,żeczynigoodpowiedzialnymzaświeckąDrewolucję
gospodarczą”2.Korelujeztymfakt,żenapoczątkulatsiedemdziesiątychXIX
wieku,międzyinnymitakżewCesarstwieNiemieckim,rozpocząłsięwzrost
gospodarczy,któregorozwójnieprzerwanietrwapodziśdzieńimabardzo
dużeznaczenie30
Łączysięztympytanie,czypojęcieDprodukcjiprzemysłowej”jestfak-
tyczniezgodnezduchemczasu.PrzemysłokreślasięjakoDwykorzystującą
maszynydziałalnośćprodukcyjnąskoncentrowanąwfabrykach,rozwijającą
sięraczejwnielicznychcentrach,niżwjakimświększymspektrumgałęzilub
regionówwytwórczych”4.Tonastawienienaskoncentrowanykapitał,jakpoka-
zujątowielkiecentraprodukcyjne,jestjużconajmniejodpołowyXXwieku
1
ItakJohannesAbelemówioDsilnejtradycjiunaukowieniatechniki”,którarozpoczęłasię
wostatnimtrzydziestoleciuXIXwieku;por.J.Abele,Innovationen,FortschrittundGeschichte.Zur
Einführung,[wi]InnovationskulturenundFortschrittserwartungenimgeteiltenDeutschland(DSchrif-
tendesHannah-Arendt-InstitutsfürTotalitarismusforschung”,t.19),red.J.Abele,Köln2001,
s.9–19,tus.13;podobnieM.Carrier,W
.Krohn,P
.Weingart,HistorischeEntwicklungenderWis-
sensordnungundihregegenwärtigenProbleme,[wi]NachrichtenausderWissensgesellschaft.Analysen
zurVeränderungderWissenschaft,red.M.Carrier,W
.Krohn,P
.Weingart,Weilerswist2007,s.11.
2
D.C.North,StructureandChangeinEconomicHistory,NewYork–London1981,s.172.
3
R.Spree,Wachstum,[wi]ModerneWirtschaftsgeschichte.EineEinführungfürHistorikerund
Ökonomen,red.G.Ambrosius,D.Petzina,W
.Plumpe,München1996,s.137–156,tus.139.
4
D.Petzina,WirtschaftsstrukturundStrukturwandel:IndustrieundHandwerk,[wi]Moderne
Wirtschaftsgeschichte...,s.217–229,tus.221.