Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
KONFLIKTYNARODOWEIETNICZNE
-PERSPEKTYWATEORETYCZNA.UWAGIWSTĘPNE
Rozdziałtenmazazadanieotwarciedyskusjiteoretycznej,którejzwieńczeniem
jestrozdziałczwarty,gdziezostaniezaprezentowanakoncepcjadomenysymbolicznej.
Mowatubędzieomodelachwyjaśnianiakonfliktównarodowychietnicznych,zwłasz-
czawwymiarzesymbolicznym,anieoposzczególnychautorskichkoncepcjach.Wy-
dajesię,żeszczegółowyprzeglądliteraturymógłbyraczejutrudnićwyraźnepostawie-
nieproblemu;odniesieniadoteoriisocjologównarodowościikonfliktubędąsię
pojawiaćwmiaręzaawansowaniateoriiiwprowadzanianowychkategorii.
1.1.Konfliktspołecznyakonfliktetniczny
Niemawśródteoretykówzgodycodotego,czykonfliktetnicznyjestjedynietypem
konfliktuspołecznegowogóle,czyteżstanowizjawiskooddzielne,nieredukowalnedo
innychtypówkonfliktów.Rozważaniarozpocznijmyodanalizypojęcia„konfliktspo-
łeczny”.Klasycznyparadygmatrefleksjinadkonfliktamispołecznymiwyznaczają
praceMarksaorazSimmela.Dowspółczesnychautorówzaliczająsięprzedewszyst-
kimDahrendorf,Coser,CollinsczyBlalock.Pominęcharakterystykęichdzieł,asku-
pięsięjedynienakilkuinteresującychaspektachsamegoproblemukonfliktuspołecz-
negoijegorelacjizkonfliktemetnicznym.
Wliteraturzesocjologicznejwystępujątrzypodejściadokonfliktu(Mucha1999,
s.65).Pierwsze,strukturalne,traktujekonfliktjakotkwiącąwstrukturzesystemuspo-
łecznego„niezgodność”,któramożeprowadzićdoróżnorodnychzaburzeńspołecz-
nych.Przydrugimujęciu,behawioralnym,konfliktto„działania(interakcje,stosunki)
oznamionachwalkispołecznej(czasemteżwspółzawodnictwa)”.Trzeciepodejście,
psychologiczne,konflikttraktujejakostanwrogości(jegoprzejaw).Trudnozatem
przywołaćjedną,ogólnądefinicjękonfliktuspołecznego.Napotrzebyanalizyprzyj-
mijmynastępującąpropozycję:„Konfliktemspołecznymjestzatemtakiewydarzenie,
którecharakteryzujesięgwałtownąpolaryzacjązbiorowościwywołanąniezgodnymi
czynawetzdecydowaniewykluczającymisięinteresami.Tym,cojesttypowewkon-
fliktachspołecznych,tochęć,aczęstorealnamożliwośćwykorzystaniasiłyprzezco
najmniejjednegouczestnikawydarzeń.[…]Konfliktspołecznyprzekształcastosunki
społeczneiingerujeprzeztorównieżwukładypolityczneiekonomiczne,aleniejest
determinowanyprzezsprawygospodarczeczynarodowealbopaństwowe.Dominują
wnimkwestiespołeczne,któretkwiąwnimjakoprzyczynaipojawiająsięnakońcuja-