Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Konfliktspołecznyakonfliktetniczny
25
kojegorezultat”(Królikowska1996,s.16).Definicjataodpowiadapotocznemurozu-
mieniukonfliktu,choćjestzawężająca.Dlaporównaniaprzywołajmyszerokierozu-
mienieBlalocka,którydefiniujekonfliktspołecznyjakocelowąwzajemnąwymianę
negatywnychsankcjilubkar,przezstronydwielubwięcej,którymimogąbyćzarówno
jednostki,jakiróżnorakiepodmiotyzbiorowe.Negatywnesankcjezaśtotakieserie
działańpodejmowanychprzezstronęX,którezmniejszająprawdopodobieństwotego,
żestronaYosiągniecele,którymprzypisujepozytywnewartościlubużyteczność,lub
teżzwiększająprawdopodobieństwoosiągnięcianegatywnychrezultatówprzezgru-
pęY(Blalock1989,s.7).
Pamiętającotychzastrzeżeniach,spójrzmynastrukturęprocesukonfliktowego
tak,jakjącharakteryzujeautorkacytowanejdefinicji.Przedewszystkimpodkreśla
ona,że:„Spontanicznośćtowarzyszącąprzebiegowiprocesukonfliktowegonależy
przeciwstawićgłębokiemuuzasadnieniujegoprzyczyn,którenigdyniesąprzypadko-
weaninagłe”(Królikowska1996).Przytakimzałożeniupoczątekpierwszegoetapu
procesukonfliktowegojesttrudnydoprecyzyjnegoustalenia.Jesttobowiemetappo-
jawieniasiękwestiispornych.Wtymczasiepowstają„merytoryczneogniskakonflik-
tuspołecznego”.Drugietapzaczynasięwrazzwybuchemkonfliktu.Pierwszafazate-
goetapuoznaczanagłąpolaryzacjęsiłspołecznychorazgwałtownośćiintensywność
wydarzeń.Wtedyczęstodochodzidowalkiizamieszek.Drugafazazaczynasięwraz
zewstrzymaniemwalkipoto,abyuzgodnićwarunkinegocjacji.Odbywająsięwstępne
pertraktacje.Trzeciafazatopertraktacjewłaściwe.Czwartatopodpisanieuzgodnień
negocjacyjnychidemobilizacjasiłprzemocy.Wreszcieostatni,trzecietapprocesukon-
fliktowegotowywiązywaniesięprzezstronyzprzyjętychzobowiązań(tamże,s.19-
–21).Wydajesię,żetastrukturaprocesukonfliktowegojakodostatecznieogólnaod-
powiadawielutypomkonfliktów,takżeniewiążącymsięzezbrojnąwalką.
Jakzatemmożnazdefiniowaćkonfliktetniczny?Pozostającprzykonflikciespo-
łecznym,możnaprzywołaćprzeciwnikówtraktowaniakonfliktówetnicznychjakoja-
kościoworóżnychsporówotożsamośćetniczną.JanuszMucha,podążajączaamery-
kańskimiklasykami,takimijakMichaelBanton,zakłada,że:„Konfliktetnicznyto
jedenztypówstosunkówwystępującychmiędzymniejlubbardziejspójnymizbioro-
wościamispołecznyminależącymidojakiegośszerszegoukładukulturowego.[…]Nie
przekonująmnieprzytymtakiedefinicje,któreeksponujątożsamośćetnicznąjako
przedmiotkonfliktuetnicznego.Bezpośrednimprzedmiotemwieluinterakcji,napew-
notrafnieokreślanychjakokonfliktyetniczne,sąbowiemczęstozbiorowedobra
opierwotniepozaetnicznymcharakterze.Przykłademmożebyćterytorium,niszeeko-
nomiczne,dostępdopracyiwładzy.Bardziejprzekonującesądlamnieteujęcia,które
interpretująstronydanegokonfliktuwkategoriachetnicznych(mogąbyćonebowiem
zawszeinterpretowanewinnychkategoriach),aanalizasamegokonfliktuuwypukla
etniczneidentyfikatorygrupowe”(Mucha1996,s.31–32;por.także:Mucha2005,
s.29–50).Konfliktyetnicznerozpoczynająsięprzetoikończąna„kwestiachspołecz-
nych”;dotyczązwykledóbrzbiorowych,anieindywidualnych,takich,którewprze-
konaniustronniedająsiępodzielić(prawodoużywaniawłasnegojęzyka,prawodo
własnychwierzeńisymbolireligijnych,prawaiprzywilejeobywatelskie,posiadanie
