Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dopaminaisernik
Jedzeniejakonałóg
Istnieniekażdegoorganizmuzależyodpozyskiwaniaiprzyjmowania
pokarmu.Dlategoteżsystemtenjestniezbędnydoprzeżycia,adonajważ-
niejszychbodźców,któregoaktywują,należy(obokrozmnażania)właśnie
odżywianie.Celemprzyjmowaniapokarmujestwwiększościprzypadków,
pomijającniektórelokalegastronomiczne,sprawianieprzyjemności.Po-
żywieniedziałajakwzmocnieniepozytywnenietylkonazwierzętabiorące
udziałwdoświadczeniach,lecztakżenaludzi(10,11).Motywującąsiłęje-
dzeniaznakażdy,ktochoćraznamawiałdzieckodobohaterskiegoczynu,
oferującwzamianlody,lubktobyłnazakupachwsupermarkeciezpustym
żołądkiem.
Środkiuzależniającerównieżaktywujądopaminergicznyośrodekprzy-
jemności,tyleżefarmakologicznieibezpośrednio,beztowarzyszącejjedzeniu
przyjemności.Wywołująonezatemprzyjemnedoznania,jednaktreścitych
odczućniezostajązapamiętaneiwyuczone,ponieważsubstancjeuzależ-
niającesilniejaktywująsystemniżdoznaniapsychologiczne(ryc.1.2).Ozna-
czato,żeprzyjemneodczuciawywołaneprzeztesubstancjesąsilniejszeod
wywołanychprzezjedzenielubseks.Tonatomiastsprowadzauzależnienie
dotego,czymwrzeczywistościjest:patologicznym,długotrwałym,skrajnie
szkodliwymdlazdrowiazachowaniem,któretrudnojestzmienić.
Zperspektywyneurobiologiisystemowejfenomenuzależnieniajestzasad-
niczościślezwiązanyzprzyjmowaniempokarmu.Toprzekonanie,wynikające
zróżnychprzesłanek,możnapotwierdzićiwyjaśnićnapodstawieniezbitych
empirycznychdowodów.
Przyjęciepokarmupowodujewydzielaniedopaminy,którejilośćkoreluje
zradościązjedzenia(10,13).Uosóbznadwagąwydzielaniedopaminyma-
jącezwiązekzjedzeniemjestobniżone.Abywięcuzyskać„przyjemny”efekt,
musząonezjeśćwięcej.Podobniedziejesię,gdyzablokujesięreceptorydo-
paminowewprążkowiuzapomocąantagonistówreceptorówdopaminowych
D2.Wówczaspozytywnewzmocnieniewywołaneprzyjmowaniempokarmujest
niższe,coskutkujezwiększeniemilościjedzenia.Wtensamsposóbreagują
13
