Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dobrobytu(np.państwaskandynawskie)27,któredysponującwysokiejjakoścido-
bramipublicznymirozwijająsiędynamicznie.Wyrazemtegojestwysokipoziom
jakościżyciapowiązanyzewzrostemPKB28.
Istotąmodeluspołecznejgospodarkirynkowej29jestpołączeniewolności
rynkowejzrównowagąspołeczną,dlaktórejważnejestutrzymaniekonkuren-
cyjnejgospodarkiopartejnawłasnościprywatnejorazzapewnieniespołeczne-
gopostępu30.
WPolsceważnąroląpaństwapozostajestymulowaniewzrostugospodarczego
izabezpieczeniaspołecznego.Podjętepo1989rokurozwiązanianiejednoznacz-
nieoceniane31.Wliteraturzezwracasięuwagęnawysokiekosztytransformacji,
szczególniezpunktuwidzeniaspołecznego:wysokiebezrobocie,niesprawiedli-
politykęredystrybucjidochodu,problemdziedziczeniabiedy,marginalizację
częścigrupspołecznych32.WedługM.Woźniakawprowadzonejpolitycebrako-
wałospójnościspołeczno-gospodarczej,któratowarzyszyłabyprocesowiprze-
mianorazniewłaściwieprzeprowadzonyprocesmodernizacjigospodarki33.Obo-
wiązkiempaństwajestprzeciwdziałanieww.negatywnymskutkomspołecznym34.
Wmiaręwzrostuzamożnościspołeczeństwa(coodzwierciedla,międzyinnymi,
wzrostpoziomuPKBpercapita35)możezwiększaćsięskalaoddziaływaniapań-
27
Wświetlekryzysówogólnoświatowychiograniczaniadochodówbudżetowych,państwadotychczas
tzw.opiekuńczezostałyzmuszonedoograniczaniawydatkówsocjalnych,corodziliczneprotestyspo-
łeczne.
28PrzeglądwybranychsystemówgospodarczychróżnychpaństwmożnaznaleźćwpracyT.Kowalika.
Zob.T.Kowalik,Systemygospodarcze,efektyidefektyzmianustrojowych,Fund.Innowacja,Warsza-
wa2005,s.91-265.
29
Wkrajowejliteraturzemożnateżspotkaćokreśleniesocjalnagospodarkarynkowa,którejeststoso-
wanewnaukachsocjologicznych.Zob.L.Gilejko,Społeczeństwoagospodarka.OficynaWydawni-
czaSGH,Warszawa2002,s.49.
30
Zob.Słownikspołeczny,red.B.Szlachta,Wyd.WAM,Kraków2004,s.1293-1294.
31
Pozytywnieproceszmianjestocenianym.in.przezW.Wilczyńskiego,natomiastdokrytykówprze-
bieguprocesutransformacjiwPolscemożnazaliczyćT.KowalikaorazW.Kieżuna.Zob.W.Wilczyń-
ski,Polskiprzełomustrojowy1989-2005.Ekonomiaepokitransformacji,Wyd.WSBwPoznaniu,Po-
znań2005;W.Kieżun,Patologiatransformacji,Wyd.Poltext,Warszawa2012.
32
Należypodkreślić,żeniesprawdziłysięonezprzyjętymiwzałożenichmakroekonomicznymych
wskaźnikami:zdecydowaniewyższybyłspadekPKB(zakładano3%wujęciurocznym),spadekpro-
dukcjiprzemysłowejwyniósł25%(planowano5%),bezrobociezamiast400tys.(wzrosłodo1mln
awkolejnychlatach-doblisko3mln).Szerzejzob.T.Kowalik,Systemyekonomiczne.Powstanie,
ewolucjakryzysy,Wyd.WSPiZimL.Koźmińskiego,Warszawa2000,s.270.
33
M.G.Woźniak,GospodarkaPolski1990-2011.Transformacja.Modernizacja.Drogadospójności
społeczno-ekonomicznej,Wyd.NaukowePWN,Warszawa2012.
34
Szerzejzob.Państwoarynekwewspółczesnejgospodarce.Wybraneproblemy,redZ.Dach,PWE,
Kraków2008,s.22-23.
35
MiaraPKBpercapitajestzaliczanadopodstawowychwoceniepoziomurozwojuspołeczno-gospo-
darczego.Zuwaginajejpowszechnestosowanie(wujęciukrajowymimiędzynarodowym)wykorzy-
stanoprzywyborzebadanychwojewództwwPolsce(rozdz.4).
20