Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
społeczne59.Możnawięczałożyć,żewszerokimznaczeniudobrapubliczneobej-
mująte,któreniedobramiprywatnymi.
Klasyfikacjadóbrjeststosunkowotrudna,nawetwkontekściewyróżnieniaich
charakterystycznychcech.Najczęściejstosowanenastępującekryteria:
-
przestrzenne-zasięgoddziaływania,
-
społeczne-użytecznośćpubliczna,
-
ekonomiczne-efektywność,
-
finansowe-źródłofinansowania.
H.Engerer60analizującdostawcówibeneficjentówdóbrpublicznychwyróżnił
ujęcieterytorialneichprodukcjiorazkonsumpcji.Kryteriumterytorialne,opar-
tenazasięguoddziaływaniaorazosiąganychkorzyściachdziękidobrompublicz-
nym,możnapodzielićnadobrapubliczneozasięgulokalnym,regionalnym,krajo-
wymorazglobalnym61.Mniejszyzasięgoddziaływaniadóbrpublicznychoznacza
większeograniczeniawdostępiedonichdlainnychosób(np.lokalneczyteżre-
gionalnedobrapublicznemniejdostępnedlaszerszejspołecznościniżkrajowe
czyteżglobalne).
Układadministracyjnydecydujeozasięgupodażydóbrpublicznych.Dostaw-
lokalnychdóbrpublicznychjestwładzalokalna,natomiasttychozasięgukra-
jowym-państwo.Wodróżnieniuoddóbrpublicznychdostarczanychprzezpań-
stwo,dobrapublicznelokalnezaspokajająpotrzebyściśleokreślonejgrupyosób
(np.mieszkańcówgminy).JakstwierdzaJ.Kleer,władzapublicznajestpodsta-
wowymdostawcądóbrpublicznych62.Wpływnapodażdóbrpublicznychozasię-
gulokalnymmajączynnikiuniwersalne,związanezprawidłowymfunkcjono-
waniemspołecznościlokalnej(np.infrastrukturalokalna,ochronaśrodowiska),
alerównieżspecyficznedladanegoobszaru.Możnadonichzaliczyćczynniki
demograficzne(liczbaistrukturamieszkańców)orazekonomiczne(poziomroz-
wojugospodarki)63.
Wprzypadkudóbrpublicznychozasięguglobalnym,niewystępujeoddziały-
waniewładzypaństwowej(publicznej),dlategofunkcjefinansowemogąprzejmo-
wać(np.wzakresieochronyśrodowiskanaturalnego)-organizacjemiędzynaro-
dowe.Niektórzyautorzyposługująsięokreśleniemglobalnychdóbrzbiorowych
59
Ibidem,s.28.
60Zob.H.Engerer,Securityasapublic,privateorclubgood:somefundamentalconsiderations,nDe-
fenceandPeaceEconomics”2011,vol.22,nr2,s.135-145.
61
I.Kaul,GlobalPublicGoods:WhatRoleforCivilSociety?,nNonprofitandVoluntarySectorQuarter-
ly”2001,vol.30,nr3,s.588-602.
62
Zob.Samorządlokalny-dobropubliczne,red.J.Kleer,Wyd.CeDeWu,Warszawa2008,s.15.
63
Zob.KonstytucjaRPz2.04.1997…
26