Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
flNapoczątkubyłosłowoanakońcuciało”
RefleksjatawspółbrzmizutworemBecketa:
obłędbywogólewidziećcoż
ledwowidziećż
łudzićsiężeledwosięwidziż
chciećsięłudzićżeledwosięwidziż
gdzieśtamdalekowdalijakbywemglecoż
obłędbywogólechciećsięłudzićżeledwosięwidzigdzieś
tamdalekowdalijakbywemglecoż
co—
nowłaśniecoż
nowłaśnieżco16
31
Obłędprzeplatasięzpowracającąpotrzebąjegonegacji,odroczenia,
zdystansowaniasięwzględemniego.Jegooczekiwanieczypostrzeganiedy‑
stansujestrachiniemożnośćnazwania.Apofatycznastrukturatekstuspra‑
wia,żenawetwątpienieirozczarowaniestająsiękategoriamizbytmocno
osadzonymiwjęzyku,azatemnieadekwatnymidoopisutegoszaleństwa.
nowłaśniecoprzypominaneurotycznyprzepływpowtarzającychsię
słów,któregostawkąjestpozornarewizjaizaprzeczaniesamemusobie.
Sednemnerwicyjestjednaknadmiarpozornychdziałańmającychnacelu
zachowanieistniejącegoporządku.CzytaksamoniejestuBecketa?Tego
niewiadomo.KonfrontacjaztekstemCioranauczyjednak,żeobłędnie
stwarzanieprzekraczalnegoimpasu.
Becketowskaafirmacjachaosuwszelkiegopoznanianiepotrafiwyjść
pozawłasneuspołecznienie,powracającewfatycznym:fljaktopowiedzieć”
,
fljakbrzmitosłowo”czywręcz:flmamtonakońcujęzyka”
.Zdrugiejstrony
teśladyuspołecznieniastaleprzypominająoniewystarczalnościdostępnej
ekspresji,pchającpodmiotywcorazgłębszeszaleństwo,byznówwyrwać
jezniego,pełnecierpieniaiprzerażenia,pokazując,jakdalekoodniego
były.Aleczyowaafirmacjachaosuczyteżobłęduniepowinnauobecniać
sięwabsolutnymzatraceniu,gdyszaleństwokierujesięwstronęsamego
siebie,przekraczającwszystkienormyspołeczno-kulturowe,azatemtakże
językowe?
Niedokońcajestwiadome,coCioranrozumiepodpojęciemfljas‑
nościumysłu”
.JakpiszeonowłaśniecoMomro17,istniejetujakieśukryte
fldziałanie”
,flakcja”
,którapozwalasięobłędowirozwiać,aleniepozwala
mudominować.Gdziejednakjestonoulokowane?Jeśliwflprzebłyskach
świadomości”
,tozawierająsięonewłaśniewobecności.Prześledźmyużycie
metaforykiświatłaiciemnościwinnymfragmencieNaszczytachrozpaczy:
16S.Beckett:nowłaśnieco.W:Idem:nowłaśniecoł,s.408.
17J.Momro:Literaturaświadomościł,s.495.
