Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
WilliamJames,Doświadczeniareligijne
wstrząsymistyczneniewystępowałybywnichtakjaskrawo.Bojeślitamci,
przytaczaniprzezJamesa,lubiąnumistyczniać”każdeprzeżyciewłasne,ci
zniemniejszymuporemrozciągająkażdązmianęwewnętrznąnatortu-
rachdrabinylogicznej.Aledziałaniewczłowiekusprawpodświadomych
iichwpływprzemożnynacałośćnaszegopostępowania,atakżeznaczenie
rzeczywistetego,conazywamywiarą,ujawniłobysię-jaksądzę-jeszcze
znaczniesilniej.
Takiemożemywysuwaćpragnienia.Tymczasemjednaknależynam
przyjąćto,coJamesdaje,auczynićtotymłatwiej,żedajerzeczywiście
dużo.Jamesjestnietylefilozofemsystematycznym,ilemędrcemżycio-
wym:człowiekiemumiejącymrozumnieiserdeczniewduszębliźniego
zaglądać.Możemysięznimtuiówdzieniezgadzać,czytającgojednaknie
oprzemysiępłynącejzkażdejniemalstronicyspokojnejimocnejpogo-
dziewewnętrznej,któraniewątpliwiepodniesienasnaduchu.Spokojny,
trzeźwyipraktycznyumysłamerykańskiwnosidodziedzinyreligijnej-
gdzieobokrzeczybezcennychiwszechludzkichleżąwprostśmiecielub
przypadkichorobliwe-zdrowysądczłowiekazrównoważonegoiżyczli-
wego.Pragmatycznesprawdzianyużytecznościwzastosowaniudopojęć
teologicznychniewątpliwiemogąoddaćwielkieusługiczynnikamasowo
wymiatającegorzeczylubatrybutyczczoneodwieków,choćzgołapozba-
wionejakiegobądźznaczeniapozytywnego.
Przekładdokonanyzostał,ilesiędało,dosłownie,ściśleiprawiebez
opuszczeń.Niemałotrudnościprzedstawiałoustalenieterminologii,która
uJamesa,niestety,bynajmniejniejestujednostajniona.
Tekstyprzytoczonezjęzykówobcychbyływmiaręmożnościtłumaczo-
newprostzoryginałówlubwziętezgotowychprzekładówpolskich,jeśli
znaleźćjemożnabyło.
Całkowitejrewizjiprzekładuwzestawieniuzoryginałemdokonałła-
skawiedrRafałRadziwiłłowicz2.
2RafałRadziwiłłowicz(1860-1929)-pseud.OjciecMiller-lekarzpsychiatra,spo-
łecznikiwolnomularz;profesorUniwersytetuWileńskiego;człowiekonadzwyczajbo-
gatymżyciorysie;przedewszystkimgruntowniewykształconywswojejdziedzinie(studia
wDorpacie,uwieńczonedoktoratem).Wybitnyprzedstawicielpostępowychkółinteli-
genckichwKrólestwieKongresowym(przezdługielatazwiązanyzWarszawą).Sympatyk
iwspółpracownikPPS;kiedyw1901JózefPiłsudskizostałosadzonywsłynnymXPawi-
loniewarszawskiejCytadeli,R.przekazywałmuradydotyczącesposobówsymulowania
