Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WykładI.Religiaineurologia
39
pochodzeniejakiejśprawdy;zadaniedowodupopierającegospełniapocho-
dzenieodbezpośredniegonatchnieniawewnętrznego,odwładzykościelnej,
odobjawienianadprzyrodzonego-zapośrednictwemwizji,głosówlub
wrażeńniedającychsiębliżejokreślić;pochodzeniebezpośrednioodwyż-
szegoducha,ujawniającegosięwproroctwachiostrzeżeniach,lubwreszcie
pochodzenieodwypowiedzeńsięautomatycznychwogóle.Materialiści
lekarscysąwięctylkospóźnionymidogmatykamiposługującymisiętym
samymargumentempochodzenia,ztąjedynieróżnicą,żeużywajągonie
jakoargumentupopierającego,leczwcelachburzycielskich.
Całetoopowiadanieopochodzeniupatologicznymtylkopótywywiera
skutek,pókidrugastronapowołujesięwyłącznienapochodzenienadprzy-
rodzone,pókiprzedmiotemdyskusjijesttylkozagadnieniepochodzenia.
Dowódpochodzeniajednakrzadkokiedyużywanybyłbezinnych,ponie-
ważjegoniedostatecznośćjestzbytwidoczna.DrMaudsley,najbystrzejszy,
zdajesię,zprzeciwnikówreligiinadprzyrodzonejzpowodujejpochodze-
nia,czułsięzmuszonydonapisania:
Nazasadziejakiegoprawatwierdzimy,żeprzyrodawykonujesweza-
daniawyłączniezapośrednictwemcałkowitych,normalnychduchów?
Jakiśduchniepełnymożebyćdlaniejwpewnychwypadkachnarzę-
dziemdogodniejszym.Wszakchodzitutylkoodzieło,samrobotnikzaś
jestczymśprzemijającym.Żepodwzględemcharakterumożeonbyć
hipokrytą,cudzołóżcą,dziwakiemlubobłąkańcem,tozkosmicznego
punktuwidzeniazgołanieposiadaznaczenia.Ostateczniewracamy
znowudodomu,dostarejucieczkipewności,mianowiciedopowszech-
negoludzkiegouznaniaczyteżdouznanialudzibiegłychdziękiswej
wiedzylubspecjalnemuwyćwiczeniu5.
Innymisłowy-woczachMaudsleyaostatecznymdowodemnapopar-
ciejakiegoświerzeniajestniejegopochodzenie,leczjegosposóbdziałania
wogóle.Totakżejestnaszymsprawdzianemempirycznym.Sprawdzianem
tymkonieckońcówmusieliposługiwaćsięinajmocniejsiobrońcypocho-
dzenianadprzyrodzonego.Pośródwidzeńiposłannictwzawszezdarzały
sięnazbytgłupie,apomiędzytransamiinapadamikurczowymizbytbez-
owocnedlanaszegopostępowaniaicharakteru,abymożnabyłouważać
jezarzeczyboskielubchoćbytylkozagodnetraktowaniapoważnego.
Mistycyzmchrześcijańskistarannieodróżniaposłannictwaidoświadczenia
5H.Maudsley,NaturalCausesandSupernaturalSeemings,1886,s.256-257.
