Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmiotdoświadczeniazmysłowego
19
(ipercepcjizmysłowejwogólności),zwykleniejestpodawane
wwątpliwość,pojawiająsięjednakigłosy,żestanowicechęnabywa-
nąprzezdoświadczenie,iwtymznaczeniuprzygodnąinieistotną,
albojestwłasnościązaledwiesensulargo,przynależnąwłaściwiein-
nymprzedmiotomaniżelidoświadczeniuzmysłowemu,albowręcz
cechąrzekomą,bezzasadnieprzypisywanątakiemudoświadczeniu.
Bliższezbadanieewentualnychrodzajówintencjonalnościdoświad-
czeniazmysłowegozpewnościąrzuciświatłonagenezę,treśćoraz
uzasadnienieprzeciwstawnychstanowisk.
Zwróćmywięcprzedewszystkimuwagę,żejużpotocznezna-
czeniesamychwyrażeńndoświadczeniezmysłowe”oraznpercepcja
zmysłowa”jesttakie,iżnietylkooznaczająonestanalbozdarzenie
dotyczącepewnegoprzedmiotu,aleiwiążąpodmiotdoświadczenia
(lubpercepcji)zpewnymprzedmiotem;mówisięwszakżeodo-
świadczaniulubspostrzeganiuczegośprzezkogoś.Podtymwzglę-
demróżnisięndoświadczeniezmysłowe”inpercepcjazmysłowa”od
nwrażenia”oraznwrażeniazmysłowego”:oilebowiemmówięzpeł-
nądosłownością,żewidzęczłowieka,otylekonstatacjanodczuwam
ból”wcaledosłownaniejestimożebyćzastąpionaprzezbezprzed-
miotowenbolimnie”2.Wolnowobectegoprzyjąć,żeintencjonal-
nośćdoświadczeniazmysłowegopolegachociażbynatym,iżobec-
newmowiepotocznejczasownikioznaczającetakiedoświadczenie
wymagajądopełnieniabliższego,wprzeciwieństwiedowyrażeń
odnoszonychdowrażeńlubdoznańzmysłowych.Takpojmowaną
tiontoBrentano,Springer,Dordrecht2006,s.313-333.Zpracpolskichdotyczących
wczesnejkoncepcjiBrentanazob.A.Chrudzimski,Koncepcjaprzedmiotuimmanent-
negoBrentana,nKwartalnikFilozoficzny”2000,t.XXVIII,z.2,s.5-31.Wponiższych
rozważaniachniepodejmujęproblemunaturyintencjonalnościjakotakiej,zakła-
damjednak,iżjestpewienuchwytnyiniewątpliwysens,wktórymmożnamówić
onprzedmiocie”doświadczeniazmysłowegoitakrozumianejnintencjonalności”ta-
kiegodoświadczenia.
2
Nieoznaczatorzeczjasna,iżniemastanowisk,wktórychwrażeniazmysłowe
wrodzajubóluczyprzyjemnościuznajesięzarównieintencjonalne,jakdoświad-
czeniapozorniewyraźniejnacośnakierowane.Klasycznegoinaturalnegoprzy-
kładudostarczafilozofiacytowanegotuBrentana,awprzypadkunowszychstano-
wisk,jeżeliograniczyćsiędopropozycjiteoretycznychświadomienawiązujących
dojegofilozofii,zwracająuwagępraceGeorge’aGrahamaiTerence’aHorgana;zob.
np.G.Graham,T.Horgan,J.Tienson,ConsciousnessandIntentionality[w:]M.Vel-
mans,S.Schneider(red.),TeBlackwellCompaniontoConsciousness,BlackwellPub-
lishingLtd.,Oxford2007,s.468-484.
