Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Warszawa(teatralna)
23
niemogąckorzystaćzkrótszejdrogiprzezogród.Specyficznaatmosfera,którą
tworzyłyndźwiękimuzyki,szmerfontanny,tłumpięknieieleganckoodzianych
spacerowiczów,nadajetejpromenadziewyglądmodnegouzdrowiska”-pisałWer-
nick34.
Wybierająclokalizacjęnowejscenyrządowej,trudnobyłosobiewyobrazić
dogodniejsze(zewzględunabliskośćplacuTeatralnego)iurokliwszemiejsceniż
przestrzeńogroduSaskiegoodstronyulicyNiecałej,gdziewczerwcu1870roku
otwartoTeatrLetni.odtądprzezczterymiesiącewroku(odczerwcadowrześ-
nia)wieczoramigościłatutajtakżepublicznośćteatralna,spędzającnaświeżym
powietrzuwszystkieantrakty.Proponujęominąćdrewnianybudynekteatru-opis
wnętrzazostawiamnapóźniej-izrobićkrótkąprzerwęwceluzastanowieniasię
nadcharakteremżyciapublicznegostolicy.
Najlepszymmiejscemodpoczynkubyłycukiernie-najpopularniejszelokale
wWarszawie,pełnegościnodwczesnegoranadopóźnychgodzinwieczornych”
.
Wernickzauważył,żecukiernie
n...zastępująwarszawiakowijednocześnieczytelnię,restaurację,miejscespotkańisalębilar-
dową.Jestichniezmierniewiele,sąróżnegorodzaju,mająróżnorodnycharakteripostawione
sąnaróżnympoziomie-wytworneiniepretensjonalne,ciasneiobszerne,awszystkiecieszą
siępowodzeniemifrekwencją.(...).Sąbogatozaopatrzonewczasopismaperiodyczne,które
jakmagnesprzyciągająstałychbywalców”35.
MójwybórpadłnaznanącukiernięonazwienSaska”(rógul.Królewskiej
iMarszałkowskiej),jednąznajstarszychwmieście,wlatachsiedemdziesiątych
prowadzonąprzezbraciSemadeni,najpierwJózefa,anastępnieAntonia,cenio-
nychwWarszawiecukierników.Zewzględunabliskośćteatruorazlicznychre-
dakcjiczasopismgromadziłsiętutajprzedewszystkimświatartystyczno-literacki.
Wmenu:nsławnemigdałoweiorzechowebabeczki,płaskie,lekkoprzyrumienio-
ne,bezlukruinadzienia”
,nrozpływającesięwustachherbatniki”
,nróżnegokształ-
tuismaku-migdałowepetits-foury”
,adopicianfirmowaoranżadazplasterkiem
pomarańczy”36.
Wspołeczeństwiewarszawskim,niezwyklezróżnicowanympodwzględemna-
rodowościowymiklasowym37,istniałagrupauczestniczącawżyciupublicznym
miastainadającamucharakterystycznyton,nazywanapowszechnie-towarzy-
stwemwarszawskim.Ktodoniegonależał?
nDotowarzystwanależykażdaikażdy,ktomadobrewychowanieiwybitniejszestanowisko
społeczne;człowiekiemtowarzystwamożebyćrówniedobrzehrabia,książęibaron,iszlach-
cic,jakiinżynier,adwokat,dziennikarz,lekarz,artysta,ziemianinitp.,jeśliwarunkisalonowe
posiada,mapewnąosobistąwartość,towarzyskieprzymiotyidobrąreputację”38.
34
Tamże.Por.takżeS.Kieniewicz,dz.cyt.,s.209.
35
FritzaWernickaopisWarszawyz1876roku[w:]Sudiawarszawskie,t.VI,s.335.
36
W
.Herbaczyński,Wdawnychcukierniachikawiarniachwarszawskich,Warszawa2005,s.97.
37
Zob.Podziałyspołeczneiwarunkibytu[w:]S.Kieniewicz,Warszawawlatach1795-1914,s.242-252.
38
A.Zaleski,dz.cyt.,s.218.
