Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
AleksanderWojciechMikołajczak
Jakosurowiecstosowanywichwytwarzaniudrewnojestsubstancjąpozy-
skiwanązezdrewniałychroślin(drzewikrzewów),któraznajdujesięwpniach,
gałęziachikorzeniach,ukrytapodkorąiłykiem.Zbudowanajestonazkomórek
tworzącychwyspecjalizowanetkankioróżnychwłaściwościachifunkcjach:prze-
wodzącą,wzmacniającą(włóknistą)orazgromadzącą(spichlerzową)(Brinckenhoff,
1953,849-868).Zkoleiprzezsurowcedrewnopodobnerozumiemytumateriały
pozyskiwanezroślinzielnych,takichjakciborapapirusowaczytrzcina,wktórych
łodygachwiązkiotaczaznacznailośćsklerenchymy,czylitkankiwzmacniającej.
Jestonazbudowanazkomórekozdrewniałychścianach,inkrustowanychligniną,
cozpunktuwidzeniapiśmiennościwniektórychzastosowaniachupodabniajądo
drewna(WielkaEncyklopediaPowszechna,1965,VI,701-702).
WIXiXwieku,gdyzasprawąśw.Cyrylaiśw.Metodegoorazichuczniów
kształtowałysiępoczątkisłowiańskiejpiśmienności,przejęłaonabizantyjskątech
-
nologiępisma,którawywodziłasięzpóźnegoantyku.Oznaczato,żeodziedziczyła
onaprzyboryimateriałypiśmienneużywaneprzezGrekówiRzymian,których
proweniencjabyłajednakznaczniestarsza,sięgałabowiemcywilizacjirozwijają-
cychsięnaBliskimWschodziewepocebrązu.Dotyczyłotozwłaszczawoskowych
tabliczek,trzcinowychpiór,czylikalamosów,atramentu,wpewnejzaśmierzeteż
papirusu,którysporadyczniebyłjeszczewówczaswużyciu(Harnett,2017,190).
Wykonanezdrewnaipokrytewoskiemtabliczkimożnauznaćzanajpowszech-
niejszywśredniowieczuprzybórpiśmienny,gdyżbyłtani,łatwydosporządzenia
inadawałsiędowielokrotnegoużytku.Czyniłogotopomocnymwnaucepisania,
notowania,sporządzaniabrudnopisów,atakżekorespondencji,boadresat,ścierając
zwoskuotrzymanylist,mógłzarazumieścićtamswąodpowiedź(Small,1997,
129-133).Takaużytecznośćtabliczeksprawiała,żemożnaprzyjąć,iżśw.Cyryl
dostosowującgłagolicędofonetykisłowiańskiegodialektusołuńskiego,posługiwał
sięwłaśnietympisarskimnarzędziem.Pozwalałoonowszakwielokrotniezapisy-
wać,zmazywaćiwciążpoprawiaćstilosemrytenawoskuznaki,cobyłoznacznie
wygodniejszeniżposługiwaniesięprzytymmaczanymustawiczniewatramencie
trzcinowympiórem.Niebagatelneznaczeniemiałatuteżcenamateriału,gdyż
wobecniedoborustosunkowotaniegopapirusuobjętegoarabskimembargo,sto-
sowaniewtakichrazachdrogiegopergaminuzpewnościąbyłomarnotrawstwem.
Wczasachśw.Cyrylaiśw.Metodegowoskowetabliczkibyłyjużwużytku
odponaddwutysięcylatiniewielezmieniłysięodczasuichwprowadzeniado
użytkuprawdopodobniewXIVwiekuprzedChr.Świadczyotymodkryciedo-
konanew1982r.wewraku,któryok.1300rokuprzedChr.zatonąłuprzylądka
Uluburunnapołudniowo-zachodnimwybrzeżudzisiejszejTurcji(Fawcet,Zietsman,
2001,6-20).WedługamerykańskiegoarcheologaGeorge’aF.Bassabyłtokana-
nejskistatek(byćmożezUgarit?),któryprzewoziłładunkipochodzącezcałego
wschodniegobasenuMorzaŚródziemnego.Wśródtysięcywydobytychzniego
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
