Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.Lekturypodwójne
wpołowielatczterdziestychzapisanezostałowjęzykuzwycięzcy/zwyciężonego,
wjęzykukrzywdyizemstyrozumianychzupełniefundamentalnieimaterial-
nie.Słowem:wdyskursienarodowym,gloryfikowanymczypotępianym,ale
silnieobecnym.WspomniałemoBlaszanymbębenku,alepodobnychfaktów
isytuacjinawetliteraturapiękna,zawszeskłonnadoidealizacji,prezentuje
mnóstwo,niemówiącodokumentachpolicyjnych,wrozmaitymsensiehisto-
rycznych,którezajmująsiętylkofaktografią.WopowiadaniuPrzeprowadzka
Huellepiszeowłaścicielcekamienicy,NiemceHoffmann,którejterytorium
zostałoograniczonedopokojuzkuchnią,innepomieszczeniastojąpuste
iopieczętowaneprzezadministrację,mieszkanianapiętrachzajmująnowi
lokatorzy,ogródiparkpopadająwruinę,anowiPolacyszybkozamieniająje
wswojskieśmietnisko.Jedyne,cojejpozostało,todialogizumarłymiiwagne-
rowskamuzyka,którejurokowiulegachłopiecztegoopowiadania.Wbrew
bowiemrodzicielskimzakazom,zwłaszczadyszącejnienawiściąmatki,która
podwpływemwrześniowejtraumyutraciłanapewienczasmowę,przychodzi
podtarasowedrzwipaniHoffmannisłuchajejgry.Wtymmomenciewcho-
dzimyjużnapoleaksjologii,zatem:
Ad2).Postkolonialnaaksjologia
JestdośćwyraźnaróżnicamiędzytekstamiGrassaapisarstwemChwina
czyHuellego.PierwszyznałGdańskprzedwojenny,przeżyłwnimwojnę,
opuszczagowroku1946.Blaszanybębenekpowstajewlatachpięćdziesią-
tychXXw.ChwiniHuellenależądopokoleniapowojennego,wdodatkudo
ludnościnapływowej,ichstosunekdomiastajestzupełnieinny.Najogólniej
możnapowiedzieć,żepostawęGrassaokreślapamięć,postawępolskich
autorów–ślady.Grassnaprzykładnieużywapojęcianienawiść,zemstaitp.,
choćakuratonmiałbyprawootymwszystkimdetalicznienapisać.Całąpro-
blematykęzmiangeopolitycznych,historycznej(nie)sprawiedliwości,powią-
zaniaindywidualnejbiografiizwielkąhistoriązamykazwięzławypowiedź
babkiKoljaiczkowejnatematlosuKaszubów.HTaktojużjestzKaszubami,
Oskarku.Zawszedostająpogłowie.Alewyterazwyjedziecie,nazachódwyje-
dziecie,tamlepiejwambędzie,itylkobabciazostanietutaj.BoKaszubów
niemożnaprzenieśćnigdzie,onizawszemusząbyćtutajinadstawiaćgłowy
[ł]”(s.351)52.WyjazdyNiemcówzGdańska,dobrowolneczywymuszone,
odnotowanesąprzezGrassawsposóbbeznamiętny,rzeczowo,conajwyżej
52WpodobnymtrybieswójkaszubskilosopowiadająbohaterowiepowieściHuellegopt.Śpiewaj
ogrody,dz.cyt.,s.189–194.
