Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Próbaporównanialiteraturylat1990-2009zliteraturąokresumiędzywojennego
19
JanaPawłaII,aonisamizyskaliwdzięcznośćiwzruszającedowody
życzliwościczytelników.Wśrodowiskach,gdzietwórcykulturynie
odgrywaliwiększejroli,autorytetamistawalisięgwiazdorzyelektro-
nicznychmediów,awnajlepszymrazieideologiczniliderzyruchów
społecznychbudowanychwokółkoncernówmedialnych,wrodzajure-
daktoraAdamaMichnikaczyksiędzaRydzyka2.
Ojakirodzajautonomiiisensownościistnieniapolskiegopiśmien-
nictwachodzi,dobrzetłumaczynastępującycytatzMiłosza,którypod
koniecdługiejiskomplikowanejdrogiideowej(w1998i2002roku)da-
wałtakiepożytecznewskazówkimłodszym(czyliwszystkim)autorom:
(...)każdypiszącypopolskujestwposiadaniukluczadolabiryntu.Ten
labirynttopiśmiennictwopolskiewjegozwiązkachzpatetycznymi,tra-
gicznymiiżałosnymidziejamikraju.(...)Poezjidoskonaleuzachodnionej
niebędziewartotłumaczyć,boniemasensuwozićsamowarówdoTuły
czywęgladoNewcastle.(...)Krytykpowinienbyćbezlitosnywtropieniu
iwyśmiewaniutychobjawówprzebranejwobcestrojeparafiańszczyzny.
(...)Krytykpowinienpoddaćrefleksjiobecnąfazępolskiegojęzykaina
przykładbadać,jakwpływananiegopisanienpod”-podrynekzagranicz-
nyalbopodintelektualnemody3.
WpoczątkowychlatachIIIRzeczypospolitejdokonałsięszczegól-
niewidocznyiważnyprzełomrecepcyjny-małopodobnydozja-
wiskzachodzącychwmiędzywojennychdwudekadach.Uzyskaliśmy
pełnąswobodęwyboru,możemyodtądkorzystaćzcałegodorobku
polskiejiświatowejliteratury,filozofii,naukhumanistycznych.Jako
czytelnicymamypoczuciebogactwamożliwościwręczporażających,
trudnosięnawetrozeznaćwróżnorodnościsygnałówdochodzących
zewsząd,acóżmówićouporządkowaniuihierarchizacjiwiedzychoć-
bynawłasnyużytek.Alesytuacjawspółcześniepowstającejliteratu-
ryniejestłatwanietylkozpowodukonkurencjimiędzynarodowej
iponadokresowej(nadrabianiezaległościzczasówkomunistycznych
-niewydanowtedynawetwszystkichpismKrasińskiego,Żerom-
skiego,Brzozowskiego).Przedewszystkimgroźnajestkonkurencja
innychsferkultury,zwłaszczapopularnej.ZaczasówPRL-uprasa
wdużejmierzebyłapropagandową,nieciekawiepodawanąmakula-
2
Odynamicewzajemnychrelacjiobuośrodkówopiniotwórczychtraktujeksiążka
podred.I.KrzemińskiegoCzegonasuczyRadioMaryja?,Warszawa2009.
3
C.Miłosz,Opodróżachwczasie,Kraków2004,s.84,106-107.
