Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardStemplowski
Wstęp.Celewpolitycezagranicznej
Naszymzamierzeniemwniniejszymtomiebyłoporównaniecelówwpolityce
zagranicznejpaństwapolskiegowdwóchokresachjegosuwerennejegzystencji,li-
czącododzyskanianiepodległościpoIwojnieświatowejiodwyborów1989r.Wy-
łączyliśmytymsamymokresysuwerennościnaróżnesposobyograniczanejwczasie
IIwojnyświatowejiwlatachautokratycznegoustrojupaństwazależnego(1945-
1989),mimożemamydoczynieniazciągłościąprawnomiędzynarodowejpodmio-
towościpaństwapolskiego.Wdążeniudouchwyceniaokresówozbliżonejdługości
musieliśmysięzadowolićprzedziałamilat:1918-1939i1989-2015(zzamykającą
cezurąprowizoryczną).Łączniewięcnaszymirozważaniamiobjętezostaływprzy-
bliżeniuobydwacharakterystyczneokresypoczątkowewytyczaniacelówwpolityce
zagranicznejsuwerennegopaństwapolskiego.
Suwerennepaństwoformujeswójlos,apolitykaprowadzonaprzezkonstytucyj-
niekompetentnąwładzęwykonawcząpaństwaAwobecpaństwaBmapewnecechy
zarównopolitykiwewnętrznej,jakizewnętrznej,choćniewtakimsamymzakresie.
Prowadzeniepolitykizagranicznejmusibyćjednakukierunkowanenapewien
cel,jeślilospaństwagorealizującegomabyćwnimracjonalnieformowany.Apo-
nieważceletakiesąkształtowanewewzajemnychstosunkachmiędzyobywatelami,
partiami,organamipaństwa,mediamiitd.,tofunkcjonowaniestosunkówspołecz-
nychwpaństwiebędziepozytywnieefektywne,jeślipoprawniekonstruowanabę-
dziepolitykacałościowopojęta,uwzględniającateżstosunkizinnymipaństwami.
Politykazagranicznaniejestpoprostufunkcjąpolitykiwewnętrznej,leczcało-
kształtuwewnętrznychstosunkówspołecznychizwiązanegoznimpołożeniakraju
wświatosystemie,współokreślanegoteżprzezinnejegoczłony.Rządmaprowa-
dzićpolitykęzapewniającątrwałeistnieniepaństwabezpiecznegoiregulowanego
wsposóbumożliwiającyzrównoważonyrozwójorazkorzystnestosunkizinnymi
państwami,atakżeinnymipodmiotamiprawamiędzynarodowego.
Politykazagranicznajestwięctymaspektemcałokształtuprowadzonejprzez
rządpolityki,któryodnosisię-nierazprzedewszystkim,leczniewyłącznie-do
podmiotówzagranicznych1.
1Np.uchwalającprawooruchudrogowym,regulujemystosunkinaterytoriumnaszegopaństwa
ijeżeliprzyjechałbytusamochodemkrólczyprezydentpaństwaoruchulewostronnym,totakżejego
osobistykierowcamusiałbyuszanowaćobowiązującąwPolscezasadęruchuprawostronnego.Aprze-
cieżuchwalanieprawaoruchudrogowymniewymagałorozważańopolitycezagranicznej.Kiedyzaś
obcokrajowieczechceunaswykonywaćzawódwymagającyznajomościjęzykapolskiego,tobędzie
musiałspełnićtenadresowanyprzedewszystkimdoniegowymóg.Politykazagranicznaodnosisiętu
jednaktakżedopodmiotówkrajowych,ponieważspełnienietakiegowymogujęzykowegowymaga
