Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Rozdział1.Transgresje-kluczowepojęciaikoncepcje
wsensiepsychologicznymiautokreacyjnym.PodstawowymzałożeniemSim-
mlajeststwierdzenie,żeczłowiekurodziłsiępoto,abyprzekraczaćgranice
(Magala,1980).Właściwąistotąrozwojuczłowiekajestfunkcjaokreślonajako
transcendowaniesiebielubsamotranscendencja,któraobjawiasięwpostaci
przełamywaniaograniczeńnaturywewnętrznej-naktuogarnianiakażdorazo-
woswegoInnego”(Simmel,2007:30).Formąwtymrozumieniujestsamoświa-
domość-ntranscendentalneja”,któreczynisiebieprzedmiotemswojejwłasnej
wiedzyinieustannieprzekraczasiebie,jednocześniecałyczassobąpozostając.
Wtymrozumieniusamoświadomośćspełniaważnąrolęwbudowaniutożsamo-
ści,ponieważwprocesiepozyskiwanianowejwiedzyosamymsobieintegruje
nowetreściżycia,zapewniającjednocześniejejciągłość.Procesrozwojudefi-
niowanyprzezautorajakonpotęgowaniesięirozstawaniezesobąsamymjest
właśniesposobempozostaniasobą[ijednocześnie]zachowaniainności”.
Transcendentalnejamożnarozumiećjakoaktualnystansamoświadomości
zokreślonympoziomemwolnościiograniczeńzarazem,będącychkonsekwen-
cjąnp.etapurozwojowego,naktórymczłowieksięznajdujeisubiektywniespo-
strzeganychmożliwości.nTranscendentalneja”pełniwięczasadnicząnfunkcję
wpoznającymżyciuiwobecniego”(Simmel,2006:323).Człowiekrozwijasię,
nasycakolejnymitreściamiżyciowymiiosiągatymczasowąpełnięrozwoju.For-
maaktualna,wktórejbytujeświadomośćczłowieka,przyrównanazostajedo
aktora,któryistnieje,dopókigrarolę,apozaroląprzestajeistnieć.Każdafor-
maprędzejczypóźniejjestwypieranaprzeznastępnąizawierawsobiewszyst-
kiepoprzednie.Każdedalekoidąceuświadomieniesobie,kimjestem,wywołuje
zmiany.Dlategopoczasiewzględnejrównowagiczłowiekwswoimrozwojuza-
czynanaturalniedoświadczaćdyskomfortuzwiązanegoztym,żewyrastapoza
formę,wktórejzamknęłosięjegożycie(Magala,1980).
Takasytuacjagranicznastanowiniejakotestdziałania,tzn.żemożnazniej
wyjśćnadwasposoby.Pierwszy-konstruktywny-pozwalabudowaćnowąfazę
życiawkolejnymcyklupsychospołecznegorozwoju.Twórczedoświadczeniewe-
wnętrznegokryzysupsychicznegoskłaniadozmiany,inicjujenowyobrazsiebie
iświata(nowąformęsamoświadomości).Maznaczeniekorekcyjneiwyzwala
twórczeidee.Wdrugimprzypadkumamydoczynieniazludźmi,którzyzjakie-
gośpowoduniemająsiłydowytrwaniawkryzysieiprzejściaprzezokreszmia-
ny.Wtensposóbniedojrzałemechanizmyobronnepozwalająprzetrwaćkryzys,
alehamująprocesytransformacyjneirozwojowe,wwynikuczegoczłowiekze
swąnaiwnąpostawąpozostajewpunkciewyjścia(starejformiefunkcjonowania,
wypełnionejtreściaminieadekwatnymidoaktualnegoetapużycia).Wpierw-
szymprzypadkugranicznedoświadczenieprowadzidotransformacjiświado-
mości,wdrugimzaśkonserwujeinfantylny,utopijnystanświadomości(Dudek,
2013).Przykłademilustrującymprzekraczaniegranicwsensiepsychologicznym
możebyćnastępowanieposobieformżyciawujęciupsychologiirozwojowej,