Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Innyprzykładdodatniegosprzężeniazwrotnego,ilustrującyfaktpowsta-
nianiezamierzonychskutkówprzedstawiaMerton(1952).Dotyczytzw.samo-
spełniającychsięprzepowiedni.Jegozdaniem,wielumenedżerówwierzywto,
żeponieważniewszyscyichpodwładnisąkompetentni,niemożnapozostawićim
prawadopodejmowaniadecyzjidotyczącychichpracy.Argumentują,żeefektyw-
nośćwymagaistnieniazasad,leczstałepodporządkowywaniesięzasadompowo-
duje,żejednostkimogąutracićzdolnośćdopodejmowaniadecyzji,coprowadzido
„końcaichsamych”,tj.dopozbawieniaichniezależnościmyślenia.Przepowiednia
oniekompetencjipodwładnychwtychwarunkachmożesięsprawdzić.Pokazujeto
rys.11.Menedżerowieżądająwiększejkontrolidlazachowanialubnawetzwięk-
szeniawłasnejwiarygodności.Rezultatemtegojestto,żepracownicy,którzytrzy-
mająsięstricteobowiązującychichzasad,zgodnieznimidostarczająkonsumen-
tomprodukty.Gdypowstająkłopoty,pracownicybroniąsięargumentem,żeoni
przestrzegająobowiązująceichzasady.Jesttoprzykładujemnegosprzężenia
zwrotnegotłumiącego.Każdesztywnezachowanieijegoobronaprowadzido
zwiększaniasiękłopotówtopmanagementuzewzględunaniezadowolenieklien-
tóworganizacji.Kierownictwoapelujeosolidarność,zwiększailośćizakreszasad.
Powstajedodatniesprzężeniezwrotneniezamierzone,będącebłędnymkołem
działańpowodującychichniezamierzoneskutki.
Wtymmiejscuwartozauważyć,żewsytuacji,gdysystemznajdujesię
wwarunkachprzewidywalnejzmienności,sprzężeniazwrotnedodatniemogąod-
grywaćpozytywnąrolęprzyczyniającsiędokorzystnychzmianwjegoczęściach
lubwcałymsystemie.Takonstatacjaznajdujeodzwierciedleniewsferzezarządza-
niarealizowanegowwarunkachnormalnych(przewidywalnazmienność)iwwa-
runkachnadzwyczajnych(nieokreślonośćizmiennośćnieprzewidywalna).
Żądaniekontroli
Nacisknawiarygodność
Postrzeganiepotrzebyobrony
działańindywidualnych
zmniejszenie
Obronaindywidualnych
działańkierowniczych
redukcja
Obronastatusuorganizacji
Sztywnezachowania
Trudnościzklientami
wzrostniezadowoleniaklientów
Rys.11.ModelMertonazamierzoneiniezamierzonekonsekwencjedziałań
Źródło:Opracowanonapodstawie:Stacey(1993).
27