Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914

Sabina Rejman

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-7338-870-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

318

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Rejman, Sabina. Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914. Red. . : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013, 318 s. ISBN 978-83-7338-870-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Rejman, S.

T1 Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

YR 2013

SN 978-83-7338-870-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 185123, author = "Rejman, Sabina", editor = "", title = "Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego", year = "2013", address = "", isbn = "978-83-7338-870-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Rejman, Sabina

ED -

TI - Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

CY -

PY - 2013

SN - 978-83-7338-870-3

ER -

Netografia (standard APA):

Rejman, Sabina. Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914 [baza danych online] : Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013 [dostęp: 30 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dzialalnosc-samorzadow-gminnych-w-zakresie-bezpieczenstwa-i-porzadku-sabina-rejman-185123.

miasta, samorząd gminny, Galicja Zachodnia, ustawa gminna z 13.03.1889, bezpieczeństwo i porządek w miastach

Mieszkańcy miast, bez względu na uwarunkowania historyczne, w których przyszło im żyć, uważali władze miejskie za zobligowane do zapewnienia porządku i bezpieczeństwa w ich granicach administracyjnych. W miarę upływu czasu oczekiwania te były cor...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7338-870-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

318

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów źródeł9
Wstęp10
1. Porządek i bezpieczeństwo publiczne a termin policja10
2. Cel i zakres pracy13
3. Podstawa źródłowa17
4. Stan badań24
Rozdział I Ustawodawstwo gminne w monarchii habsburskiej i w Galicji28
1. Kształtowanie się idei samorządu gminnego w latach 1848–186228
2. Ustawa gminna krajowa z 12 sierpnia 1866 r32
3. Ustawa gminna z 13 marca 1889 r. dla trzydziestu znaczniejszych miast34
4. Ordynacja wyborcza dla gmin w Królestwie Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim z 12 sierpnia 1866 r41
Rozdział II Potencjał demograficzny, ekonomiczny i przemiany terytorialne badanych ośrodków47
1. Ludność znaczniejszych miast Galicji Zachodniej47
2. Granice administracyjne56
3. Finanse i gospodarka miejska58
4. Ratusz jako siedziba i symbol samorządnej gminy69
Rozdział III Organizacja władz samorządowych77
1. Funkcjonowanie rad miejskich77
2. Urzędnicy miejscy80
Rozdział IV Bezpieczeństwo osób i mienia oraz służby, które je zapewniały86
1. Przepisy prawne86
2. Policja88
3. Straż pożarna i ustawa z 10 lutego 1891 r. o policji ogniowej94
Rozdział V Budownictwo miejskie110
1. Ustawy budowlane z 28 kwietnia 1882 r. i z 15 maja 1907 r. oraz kary za złamanie ich postanowień110
2. Plany regulacyjne miast115
3. Organizacja prac budowlanych i materiały budowlane119
4. Rozwój infrastruktury miejskiej124
5. Inwestycje wojskowe141
6. Nadawanie nazw ulicom i numeracja domów148
Rozdział VI Komunikacja152
1. Regulacje prawne dotyczące zakładania i użytkowania dróg152
2. Budowa i utrzymanie dróg160
3. Środki transportu i regulaminy poruszania się po ulicach170
4. Transport kolejowy175
5. Rzeki182
Rozdział VII Organizacja handlu190
1. Przepisy prawne dotyczące handlu żywnością190
2. Targi i jarmarki191
3. Przenoszenie handlu z rynku na place targowe i ich infrastruktura196
4. Budowa nowych lub modernizacja starych rzeźni210
5. Hale targowe218
6. Regulaminy targowe i opłaty220
7. Starania władz miejskich o wpływ na wymianę handlową226
Rozdział VIII Utrzymanie czystości i porządku w mieście236
1. Komisje sanitarne236
2. Regulaminy czystości238
3. Praktyczne działania na rzecz utrzymania porządku240
4. Tworzenie nowych cmentarzy i grzebowisk dla zwierząt251
5. Zakładanie parków i ogrodów miejskich256
6. Towarzystwa upiększania miasta261
Rozdział IX Modernizacja infrastruktury miejskiej265
1. Konieczność unowocześnienia oświetlenia, wodociągów i kanalizacji265
2. Oświetlenie gazowe i elektryczne266
3. Kanalizacja277
4. Studnie miejskie282
5. Budowa wodociągów286
6. Telefonizacja295
Zakończenie297
Bibliografia300
Zestawienie tabel i wykresów312
Streszczenie313

towanejwtakisposób,abydobrobytposzczególnychobywateliprzekładałsię

nadobroogółu.Policjamiałapośredniczyćmiędzyobywatelamiapaństwem,

przyczymsłużyćpowinnaprzedewszystkimobywatelom,ponieważtoichspo-

kój,bezpieczeństwo,szczęścieidobrobytdecydująodobrejkondycjipań-

stwa.Związanyzterezjańsko-józefińskąAustriąSonnenfelsprezentowałod-

mienneodJustiegopoglądy,amianowiciepodporządkowywałpolicjęinteresom

państwa,anieobywateli.Konsekwencjątakiegoujęciabyłoograniczenieroli

policjidoinstrumentuprzymusupaństwowego,któregozadanietowspieranie

religiijakoczynnikagwarantującegoistniejącyporządekspołeczny,dbanie

omoralnośćobywateli(międzyinnymipoprzezrozwójinstytucjisłużącychnau-

czaniuiwychowywaniu),dobreobyczajeiposzanowanieprawaorazprowadze-

niekrajowejstatystyki.

Chociażkolebkąnaukipolicjibyłypaństwaniemieckie,rozwinęłasięona

takżewXVIII-wiecznejFrancji,gdziewyrastałazpraktykizarząduwewnętrz-

negopaństwa,aniezrozważańteoretycznych,czegoprzykłademjestchoćby

N.Delamarre2,przezlatapracującywpolicjiparyskiej.Podobniejakwiększość

policystówzakładał,żegłównymcelempolicjijestuszczęśliwienieobywateli.

Wtymcelupolicjapowinnaobjąćswymnadzoremszeregdziedzinżycia:reli-

gię,obyczaje(szczególniewzakresiewalkizluksusemiprostytucjąorazdozoru

widowisk,zabawiloterii),opiekęzdrowotną,nadzórnadżywnością,rozbudowę

miast,bezpieczeństwoispokójpubliczny(łączniezcenzurąpublikacji),rozwój

nauk(zwłaszczamedycznych),nadzórhandluimanufaktur,nadzórnadsłużbą

domowąiopiekęwokresiebezrobocia,opiekęnadubogimi,chorymiiinwali-

dami(domyopiekispołecznejpowinnywyprzećżebractwo)3.

Rozważaniateoretycznedotyczącerozumieniapojęciapolicjaorazrozwią-

zaniastosowanewadministracjiwewnętrznejpaństwazapoczątkowałykształ-

towaniesięnowożytnegomodeluadministracjipaństwowejopartegonanowych

regulacjachprawnych.NowekoncepcjeprzenikającezZachodunaziemiepol-

skieznajdowałyodzwierciedleniewpolskiejpublicystyceustrojowo-politycznej

dobyOświecenia,jakiwprzyjętychrozwiązaniachzmieniającychsposóbza-

rząduwewnętrznegopaństwem,aleoczywiścieinnecelestawianopolicji

wpaństwieabsolutnym,ainnewdalekiejodtakiegomodeluRzeczypospolitej

szlacheckiej.Poutracieniepodległegobytupaństwazaborcze,szczególniePrusy

iAustria,realizowaływłasnąwizjępolicjiwstosunkachwewnętrznychpaństwa.

WdrugiejpołowieXIXinapoczątkuXXw.wmonarchiihabsburskiejnadzór

policyjnyobejmowałwieleaspektówżyciaobywateli.Powszechniefunkcjono-

wałyterminytakiejakpolicjapolowa,ogniowa,budownictwa,zdrowia;poli-

cyjnydozórnadprzedmiotamiżywności,targami,miarąiwagą;nadobyczajno-

2Wliteraturzepojawiająsięróżnewersjetegonazwiska,naprzykładDelamare.Patrz:

W.Witkowski,HistoriaadministracjiwPolsce,Warszawa2007,s.55.

3Tamże,s.160-162.

Brak wyników

Działalność samorządów gminnych w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego w znaczniejszych miastach zachodniogalicyjskich w latach 1889-1914

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra