Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ściąpubliczną,nadczeladziąiwyrobnikami.Praktyczniekażdyztrzynastu
punktówwymienionychw§23ustawyz13marca1889r.,obejmującychspra-
wypozostającewzakresiedziałaniagminy,dotyczyłszerokorozumianejpolicji.
Łączniepunktytewdużymstopniupokrywałysięzprogramemdziałaniapolicji
nakreślonymprzezN.Delamarre’a4.
Takwięcmieszkańcymiastspodziewalisię,żewładzesamorządoweza-
pewniąimbezpieczeństwo(zarównoosobiste,jakimienia)orazwłaściwefunk-
cjonowanieróżnychdziedzinżyciamiasta,auczyniątowoparciuojużistnieją-
ceustawodawstwopaństwoweiuchwalonenajegopodstawiewłasneprzepisy
odpowiednichurzędówisłużbmiejskich.
Oczekiwaniatezasadniczonieodbiegałyodwspółczesnegopojmowania
bezpieczeństwapublicznegoiporządku.WedługE.Olejniczak-Szałowskiej:
bezpieczeństwopubliczneidentyfikowanejestnaogółjakostanfaktycznywe-
wnątrzpaństwa,któryumożliwianormalnefunkcjonowanieorganizacjipań-
stwowejirealizacjęjejinteresów,zachowanieżycia,zdrowia,mieniajednostek
orazkorzystanieprzeztejednostkizprawiswobódzagwarantowanychkonsty-
tucją,natomiastprzezporządekpublicznyrozumiesiępowszechniestanpolega-
4Paragraf23ustawyz13marca1889r.miałnastępującebrzmienie:
Własnyzakresdziałania,t.j.zakres,wktórymgminazzachowaniemustawsamodzielnieza-
rządzaćirozporządzaćmoże,obejmujewogólewszystko,cobezpośredniodotyczyinteresugminy
iwjejgranicachwłasnemijejsiłamizałatwionemiprzeprowadzonembyćmoże.
Wmyśltegonależądowłasnegozakresudziałaniagminywszczególności:
a)wolnyzarządmajątkiemgminnymizałatwianiespraw,odnoszącychsiędozwiązkugminy;
b)czuwanienadbezpieczeństwemosóbiichmienia;
c)staranieozakładanieiutrzymaniegminnychdróg,mostów,uliciplaców,niemniejobez-
pieczeństwoiłatwośćkomunikacyipodrogachiwodach;
d)policyapolowa;
e)dozórpolicyjnynadprzedmiotamiżywności,nadtargami,nadmiarąiwagą;
f)policyazdrowia;
g)policyanadczeladziąiwyrobnikami,niemniejwykonywanieprzepisówoczeladzisłużebnej;
h)policyjnydozórnadobyczajnościąpubliczną;
i)sprawyubogich,opiekanadzakładamidobroczynnymigminy,zapobieganieżebractwu;
k)policyaogniowa,policyabudownictwa,wykonywanieprzepisówporządkubudowniczego
iudzielaniepolicyjnegopozwolenianabudowy;
l)ustawąoznaczyćsięmającywpływnaszkołyśrednie,przezgminyutrzymywaneinaszkoły
ludowe;staranieozakładanie,uposażenieiutrzymywanieszkółludowych,zuwzględnieniem
istniejącychjeszczepatronatówszkolnychiprzepisówkonkurencyidoszkół;
m)jednaniestronwsporzebędącychprzezmężówzaufaniaprzezgminywybranych;
n)przedsiębraniedobrowolnejsprzedażyruchomościwdrodzelicytacyi.
Zwyższychwzględówpaństwamogąpewneczynnościpolicyimiejscowejwpojedynczych
miastachwdrodzeustawykrajowejprzekazanebyćosobnymorganomrządowym.Patrz:Ustawa
zdnia13marca1889,dz.u.kr.nr24zaprowadzającaustawęgminnądlamiast:Biała,Bochnia...
[wymienionotrzydzieścimiast][w:]Zbiórustawirozporządzeńadministracyjnych,oprac.
J.Piwocki,t.I:Ustawykonstytucyjneiustawodawstwogminne,Lwów1909,s.411-412.
11
