Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
CzęśćI:Dzieckotekstprzeżycie
nowychzwiązkówwyrazowych,budowanieprzenośni,budowanieporów-
nań,dobieranieepitetów,ożywianieprzedmiotów,uczłowieczaniezwie-
rzątirzeczy,naśladowaniedźwięków.
3.
Czysłowamogąprzybieraćpostaćniewymawianą,nienapisaną,ale
narysowaną?Tokolejnepoleobserwacjiantropologiisłowa.Propedeu-
tycznymwprowadzeniemwtajnikigraficzno-malarskiejrealizacjisłowa
możesięstaćlekturawrazzpróbaminaśladownictwaCyrkusłówZbi-
gniewaLengrena14.Wprowadzającwpodstawylekturyobrazu15,pozwa-
lająnietylkozastanawiaćsięnadznaczeniamisłów,aletakżepogłębićre-
fleksjeidącewtymwłaśniekierunku(dlaczegorysownikpodwajałlitery
wwyraziebliźniętalubwwyrazierozwódrozerwałliteręw,astrachna-
pisałrozedrganąkreskąitd.)16.
Kontaktzeświatempiktogramówumownych,rysunkowychkomuni-
katów,pismaobrazkowego,czyteżkaligramówgdyukładczcionki
ikompozycjazapisuodtwarzająkształtobiektu(np.ChoinkalubWąż
L.J.Kerna),przygotowujewobrębiekulturysocjetalnejdoodbioruchoć-
byreklamy,awobrębiekulturysymbolicznej17naprzykładdorozszyfro-
waniasensówpoezjikaligramowej.
GdyGuillaumeApollinairewKaligramach(1925kombinacjasłów:
kaligrafia+ideogram),pierwotnienazwanychnideogramamilirycznymi",
porazpierwszynaszersząskalę18spożytkowałmożliwościsztukidrukar-
skiejdlapodkreśleniaideiswychwierszyipoematów,nieprzypuszczał
14B.DYDUCH,M.JĘDRYCHOWSKA,Z.A.KŁAKÓWNA:Tolubię!Podręcznikdonaukijęzyka
polskiego.Klasa5.Kształceniekulturowo-literackie.Kraków1995,s.47.
15Szerokonatematdydaktykiobrazu,niezbędnejwobecwyzwańwspółczesnejkultu-
ryaudiowizualnej,traktujemonograficznestudium:B.DYDUCH:Międzysłowemaobra-
zem.Dylematywspółczesnejpolonistyki.Kraków2007.
16Uczniowiezauważyli:nSłowo,naprzykładziepomysłuLengrena,potrafiprzybrać
postaćrysunku,którykojarzysięzwyglądemkonkretnegoprzedmiotu.Słowotoobraz,
którytworzymywswoimumyśle".
17Por.tabelęw:B.DYDUCH:Międzysłowem...,s.101.
18Wierszobrazkowy(carmenfiguratum)byłzabawąpoetyckąuprawianąjużwsta-
rożytności,gdyukładgraficznytekstunaśladowałjakiśprzedmiot.Dziśpoezjakonkretna
operującagrafiką(raczejlitery,znakiinterpunkcyjne,diakrytyczneitp.niżsłowa)zbliża
wypowiedźplastycznądoliterackiej.nZnaczenietakiegonagromadzeniaznaków[...],
atakżeintencjętwórcy,sugerujezwyklesłownytytuł".Zob.Słownikterminówliterac-
kich.Red.J.SŁAWIŃSKI.Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk1976.