Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Determinantyfizycznegoipsychospołecznegorozwojumałegodziecka
21
Znaczeniemożemiećtufakt,żewprzeciwieństwiedodzieciamerykańskich
czyeuropejskichzdecydowanieczęściejdoświadczająstymulacjiwtymob-
szarze.Noszenienaplecachwpozycjipionowejsprzyjabowiemintymnemu
irytmicznemukontaktowifizycznemu.
Niecopóźniejzatoosiągająumiejętnościruchoweniemowlętaazjatyc-
kie.Opisującwynikibadańnadgrupądzieci,DanielFreedman13sugeruje,
żemożetoodzwierciedlaćróżnicezarównowprędkościdojrzewania,jak
iteetnicznewpoziomieaktywnościorazwyciszenia.Badaniategoautora
zostałyczęściowopotwierdzoneprzezJeromeKagana14ijegowspółpra-
cowników,którzyporównywaliczteromiesięcznedziecichińskie,irlandzkie
orazeuroamerykańskie.Tepierwszebyłyzdecydowaniemniejaktywne,
mniejdrażliweimniejkrzykliweniżpozostałe.Dziecieuroamerykańskie
reagowałyzatozdecydowaniesilniejniżichrówieśnicynanoweobrazy,
dźwiękiizapachy.Ponieważróżnice,októrychmowa,widocznejuż
unoworodków,niemogąbyćpowiązanewścisłysposóbzwychowaniem,
choćprzekazywaniekulturyprzezrodzicówniepozostajejednakbezzna-
czenia.Freedmanzwracanp.uwagęnafakt,żematkijapońskieichińskie
mówiądodziecizdecydowaniemniejniżmatkibiałe.Różnicewichzacho-
waniachmożnazauważyćjużwmomenciepierwszegozetknięciasię
zdzieckiem,niewięconereakcjaminazachowanieniemowlęcia.Wzorce
temperamentalnematkiijejpociechymogązczasem,wzmacniajączacho-
waniadziecka,powiększaćrozbieżnościwyznaczaneprzezkulturę.
Począwszyod2.rokużycia,procesopanowywaniaumiejętności,wktó-
rychwystępujekoordynacjamiędzydanymiwzrokowymiaruchemczyin-
nymiczynnościamidziecka,ulegaspowolnieniu,choćwdalszymciągu
możnagookreślićmianemprogresywnego.Wszystkieobserwacjedziecka
wokresiewczesnegodzieciństwaprowadząjednakdoistotnegowniosku-
zdobywaonowtymokresiezdecydowanielepszepodstawydoopanowa-
niawieluzachowańadaptacyjnych,niżzakładałytoteorieklasyczne.
1.3.Poznawanierzeczywistościwokresiewczesnego
dzieciństwa
Choćmamycorazszersząwiedzędotyczącądążeniadzieckadopoznania
izrozumieniaotaczającejjerzeczywistościjużodnajwcześniejszychchwil
życia,wdalszymciąguniewielejestpytań,którefascynująiintrygująosoby
dorosłe,takjaktozadaneprzezJeanaPiagetaizawartewtytulejegopubli-
---
---
---
---
---
---
---
---
13D.G.Freedman,Ethnicdifferencesinbabies,„HumanNature”,1979,2,s.36-43.
14Reactivityininfants:Across-nationalcomparison,„DevelopmentalPsychology”,1994,30,
s.342-345.