Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.Chorobaprzewlekła19
2.Stałeelementychorobyprzewlekłej
Poglądyautorówzajmującychsięproblememchorobysązbieżnecodo
tego,żewchorobieprzewlekłejpomimoróżnicindywidualnychzwiąza-
nychzwiekiem,płcią,osobowością,atakżesymptomamichoroby,diagno-
zy,prognozyczyjejterapiidadząsięwyodrębnićpewnecechywspólnedla
choróbprzewlekłych.Związanesąoneprzedewszystkimzbólem,lękiem
iograniczeniemaktywności.
2.1.Ból
Bóljestzjawiskiemzłożonym,któreróżnierozumianowciąguwie-
ków.Wywierałoninadalwywieraswepiętnowhistoriigatunkuludzkie-
go.Znalazłoonosweodbiciewfilozofii,religiachitwórczości.Wczasach
gdymiejscefizjologiizajmowałafilozofia,uważanogozazjawiskoczysto
emocjonalne(Pyszkowska,2000).Aktualniewstrukturzebóluwyodręb-
niamy:składowąsomatyczną–wrażeniezmysłowe;składową
psychiczną–elementpoznawczyiuczuciowy;składowąmie-
szaną,psychosomatyczną–elementbehawioralny.Reakcjana
bóldotyczyzarównosferysomatycznej,psychicznej,jakibehawioralnej
(deWalden-Gałuszko,1996,s.46–47).
Kiedyodczuwanyjestból?Otóżbólodczuwanyjestwówczas,kiedy
nasileniebodźcówprzekraczafizjologicznegraniceorganizmu(Maciarz,
2001a).Siłabóluzależnajestmiędzyinnymiodindywidualnychpredyspo-
zycjiidoświadczeńosobychorej(Smith,1989),atakżeodcechetnicznych,
kulturowych(deWalden-Gałuszko,1996).Cowięcej,siłabodźcazdolnado
wywołaniapercepcjibólujesttakżezmiennautejsamejosoby.Prógbólu
podnosisięprzyzmniejszeniuaktywnościkorymózgowej,aobniżasię
wstanachzapalnych,ogólnegozmęczenia,przyredukcjiinnychbodźców,
gdyuwagaskupiasięnabólu(Obuchowska,Krawczyński,1991).Definicja
bólupodanaprzezISAP(InternationalAssociationfortheStudyofPain)
mówi,żejestonnieprzyjemnymdoznaniemczuciowymiemocjonalnym,
związanymzaktualnymlubpotencjalnymuszkodzeniemtkanek,bądźopi-
sywanyjakouszkodzenie(Dangel,2001,s.15).Bólpowstajewukładzie
