Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sztuki,jakdalekotylkomogłosięgnąćmojeoko.Takjakczynito
stojącanadbrzegiemmorzadziewczyna,któratowarzyszyodpły-
wającemukochankowi–beznadzieiujrzeniagojeszczekiedyś
–spojrzeniempełnymłeziktórejzdajesię,żenawetwodległym
żagludostrzegaobrazukochanego”
16
0
Spojrzenienostalgicznemaszczególnycharakter.Jestwyczu-
lonenawszystkieprzejawypamięci,nawychwytywaniekażdego
znaku,przypominającegoutraconąwartość.Takteżpostępuje
Winckelmann:„Achoć,jaktejkochance,pozostałnamjedynie
cieńprzedmiotunaszychpragnień,tymwiększąwnasbudzitę-
sknotęzatym,coutraciliśmy,anakopiepierwotnychwizerun-
kówspoglądamyzwiększąuwagą,niżczynilibyśmyto,będąc
wpełnymposiadaniuichwszystkich”
17
0Historia,pisanaprzez
autora,musiaławięcprzyjąćszczególnąpostać.Zjednejstrony
zwielkąakrybiąnotowaćpowinnabyławszelkieśladyantyku,
zdrugiejmusiałagoidealizować.IrzeczywiścieWinckelmann
wsposóbznaczącyrozszerzyłzakresmateriału,jakimoperowali
jegopoprzednicy,piszącyostarożytności.Obokdziełpowszechnie
przytaczanych,jakGrupaLaokoona,Wenusmedycejska,Wenus
kapitolińska,GrupaNiobidów,ApollobelwederskiczyTorsobel-
wederskie,wprowadziłszeregnieznanychprzykładówzzakresu
numizmatyki,gliptykiirzeźby;wtymrzeźbysarkofagowej,jakie
danemubyłozobaczyći–częściowo–skatalogowaćwzbiorach
rzymskichiflorenckich(baronaStoscha),np.uskrzydlonegoGe-
niuszazWilliBorghese(obecniewLuwrze),czyśmiejącegosię
młodegoFaunazVillaAlbani
18
.Jednocześniesztukaantyczna
byładlaniegoniedościgłymideałemartystycznym,majaczącym
nahoryzonciejakówżagiel,naktórytęskniespoglądakochanka.
PodobniejakGirogioVasariwXVIwieku,Winckelmannprzyj-
mowałcyklicznycharakterrozwojusztuki
19
.Pisał:„dziejesztuki
winnynauczaćopoczątkach,wzrastaniu,przemianachiupadku
tejże”
20
.WhistoriiEuropywidziałdwatakiecykle,przechodzące
16
17
Wnin0tomies0382–3830
Wnin0tomies03830
18
FrancisHaskell,NicholasPenny,TasteandtheAntique.TheLureof
ClassicalSculpture1500-1900,NewHaven–London1982,s.100–101.
19
DonaldPreziosi,ArtasHistory.Introduction,w:TheHistoryofArtHi-
story,s.23–26;HeinrichDilly,KunstgeschichtealsInstitution.Studienzur
GeschichteeinerDisziplin,Frankfurta0Main1979,s0950
20
Wnin0tomies050
–XVIII–
