Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SłowowstępnedoIdeitranscendentalizmuuFichtegoiKanta
IdeatranscendentalizmuuFichtegoiKanta.Studiumzdziejówfilo-
zoficznejproblematykiwiedzypowstałajakorozprawahabilitacyjnana
WydzialeNaukSpołecznychUniwersytetuWarszawskiego.Drukiemukazała
sięwPaństwowymWydawnictwieNaukowymwroku1977.Jejautor,wów-
czasadiunktwZakładzieHistoriiFilozofiiNowożytnejiPolskiej,miałjuż
naswoimkoncieważnąksiążkęoFryderykuSchillerze1,szeregartykułów
ozróżnicowanejtematycedotyczącejtakdawniejszej,jakiwspółczesnej
filozofii,atakżeliczne,znakomitetekstyocharakterzepopularnym2.Jednak
wstosunkudotychwcześniejszychpracIdeatranscendentalizmu…sta-
nowipewnązupełnienowąjakość.Jakośćtazasadzasięnadwóch,ściśle
powiązanychsprawach.Popierwsze,przedmiotemrozważańSiemkajesttu
filozofiaKantaiFichtego,awięcmyśl,która,zwłaszczawodniesieniudo
Kanta,byłajednymznajważniejszych,byćmożenajważniejszympunktem
zwrotnymwdziejachfilozofiinowożytnej.Podrugie,Autorwystępujewtej
książcejakowpełniukształtowany,samodzielnyfilozof.Niejakohistoryk
filozofii,któryzawartewdawnychtekstachmyśliopisujejakopewnefakty
wporządkuhistorycznym,porównujejezinnymifaktamiiukazujeichhisto-
rycznofilozoficzne,kulturoweczypolityczneuwarunkowaniaireperkusje,
leczjakoktoś,ktoopisując,byużyćwłasnegookreśleniaSiemka,„kształt
pewnejmyśli”,wistociedzielisięzczytelnikiemistotnączęściąwłasnego
doświadczeniamyślowego.Niejakoktoś,ktoopowiadaotym,comyśleli
inni,leczktowłasnymprzykłademuczynasmyśleć.
IdeatranscendentalizmuuFichtegoiKantatorozprawawyrosła
znurtuznanegopodnazwąhistoriiidei,któregonajważniejszymwyrazem
nagrunciepolskimbyławarszawskaszkołahistorykówidei,obejmująca
międzyinnymitakiepostaciejakBarbaraSkarga,LeszekKołakowski,Bro-
nisławBaczko,KrzysztofPomian,JerzySzackiiAndrzejWalicki.Historia
idei(Ideengeschichte)jakopewienprojektmetodologicznywywodzisię
zpracniemieckiegohistorykaFriedrichaMeineckego(1862–1954)ibywa
niekiedyujmowanawkontraściedotakzwanejGeistesgeschichte(conajle-
piejmożnabychybaoddaćpopolskujako„historiękultury”).Odmienność
13
1MarekJ.Siemek,FryderykSchiller,WiedzaPowszechna,Warszawa1970.
2CzęśćznichzostałapóźniejwydanawtomieMarekJ.Siemek,Wkręgufilozofów,Czytel-
nik,Warszawa1984.
