Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DrugatożsamośćSiemka
siępierwszeczłonykolejnychwariantówtejantynomii:filozofia,chcącbyć
myśląnietylkosystemową,aletakżekrytyczną,wcorazwiększymstop-
niustajesięfilozofiąpraktyki,uczysięmyślećalternatywamiimierzyć
zontologicznymwymiaremmożliwości.Jużwtympierwszymczystoteo-
retycznymtekścieSiemkamożnazatemdostrzec,żegłębokąintencjąleżącą
upodstawjegoteoriiróżnicyepistemologicznejbyłoprzekonanienietylko
okoniecznymkryzysie,aleischyłkuklasycznegopojęciaepisteme–wjej
„splendidisolation”wobecpraxisidoxa.Przekonanietotowarzyszyłomu
zresztąażdopóźnychwykładówoPlatonieioArystotelesiejakogłównym
obokKartezjuszaeksponencietegomodelu42.Zwróćmyuwagęnakontekst,
wjakimSiemeksytuujetędialektykęsensuabsolutnegoialternatywnego,
koniecznościimożliwości:
Mamyhistorięijesteśmyhistoriątylkodziękitemuwłaśnie,żekażdynaszakt
znaczącysytuujesięwtejdynamicznejidialektycznejprzestrzeni,którazjednej
stronyjestzawszezamkniętaprzezzastanykształtkultury,alezdrugiejzawsze
otwartakumożliwościjeszcze-nie-realnej.Każdykonkretnyprojektjestjakąś
propozycjązamknięciatejmożliwości–ipodtymwzględemjestnegatywny,
toznaczywyłączającyinnemożliwościsystemowe[ł]Każdysystem–właśnie
oilewtensposóbzacieraswąwłasnąhistoryczność–jesttedykrytycznytylko
wstecz–uświadamiasobieiwyraźniewskazujejedynietęfaktycznąrealność,
którąodrzuca(czylisystempanującypoprzednio);niewskazujenatomiastinaj-
częściejnawetnieuświadamiasobieaniniekoniecznościwłasnej,animoż-
liwości,zktórychrezygnujelubktórewyklucza.Wtensposóbróżnicamodal-
nościujawniasięzarazemjakoróżnicawprzeżyciuhistorycznegoczasu(myślenie
linearnefunkcjonujewjedynymwymiarzeabsolutnejteraźniejszości,któradosto-
sowujedosiebieprzeszłość,przyszłośćzaświdzizawszejakociągłąkontynu-
acjętego,cojest),atakżewprzeżyciuinnejjednoczesności(myślenietakie
niezdolnejestdozrozumieniazjawiskheterogenicznychwzględemdanegosys-
temu,toteżwyjaśniajetylkowkategoriachtegożsystemu).Wtymsensiekażdy
systemjestwstosunkudosiebiesamego–ipośredniodoinnychsystemów–
dogmatyczny,boteżtylkodziękitemuzachowujeswąhistorycznąskuteczność
23
42Jesttojedenzgłównychwątkówjegowykładówomyśliantycznejudokumentowanych
wtekstachDemokracjaiflozofa.Nowoczesnośćwobecantycznychwzorcówspołecz-
negorozumu,orazLogosjakodialogos.Greckieźródłaintersubiektywnejracjonalności,
w:M.J.Siemek,Wolność,rozumł,s.5–56.
