Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cjezawartewPrologu:porazdrugiprzedstawiaautora„Dziennika”orazomawialosy
dzieładomomentupowstaniajegowersjigreckiej–zlogicznegopunktuwidzeniaduża
częśćListujestpoprostuzbędna,skoroodbiorcamożeotymprzeczytaćwPrologu.Po
drugie,porównanieobutekstówujawniaszeregrozbieżnościmiędzynimi
50
.Dotyczą
onewszczególności:
•czynnika,któryspowodowałzniszczeniegrobuiodkrycierękopisu:wedługPro-
logubyłototrzęsienieziemi(terraemotus(...)sepulchrum(...)patefecerunt,
s.2,w.18–19),wedługListugróbzapadłsięsamoistniezestarości(collapsoper
vetustatem(...)sepulchro,s.1,w.5–6);
•imieniapana,któremupasterzeprzynosząrękopis:wPrologujesttoEupraksides
(Eupraxidem,s.2,w.24;Eupraxide,s.3,w.2),wLiście–Praksis(Praxim,s.1,
w.11);
•drogirękopisuzKretydoRzymu:wProloguEupraksidespokazujeznalezisko
rzymskiemunamiestnikowiKretyizostajeprzezniegowrazzksięgamiwysłanydo
Rzymu(illecumipsoEupraxideadNeronemoblatasibitransmisit,s.3,w.2–3),
wLiściedecyzjęozawiezieniudziełacesarzowipodejmujePraksissamodzielnie
(adPraxim(...)quiNeroniRomanoCaesariobtulit,s.1,w.11–13);
•
języka,wjakimmiałabyćspisanapierwotnawersjadzieła:tutajproblemjest
znaczniebardziejskomplikowanyiwymagaszerszegoomówienia.
Napewnoniemarozbieżnościpomiędzyinformacjamioużytymalfabecie:zarówno
Prolog,jakiListpodają,żebyłotopismofenickie(Prol.:Phoeniceislitteris,s.2,w.13;
Epist.:litterisPunicis,s.1,w.2–3).Listokreślaprzytymjasno,żejęzykiemoryginałubył
grecki(namoratioGraecafuerat,s.1,w.12)iabytekststałsięzrozumiałydlawszystkich,
wystarczyłastosunkowoprostaczynnośćtransliteracji,coprzekraczałomożliwościpro-
stychpasterzy,leczniestanowiłoszczególnegoproblemudladominuslociPraxisa,który
dokonałtegozabiegusam,jeszczeprzedzawiezieniemksiągdocesarzawRzymie.Inny
obrazwyłaniasięzPrologu,wktórymNeronowiprzedstawionyzostajetekstpierwotny:
haecigiturcumNeroaccepissetadvertissetquePunicasesselitteras,harumperitosad
seevocavit.quicumvenissent,interpretatisuntomnia.(...)Nero(...)iussitinGraecum
sermonemistatransferri(s.3,w.4–8);objaśnieniadokonaneprzezsprowadzonych
specjalistówuświadomiłycesarzowiwagędziełaiskłoniłygodonakazania,abyzostało
przetłumaczonenajęzykgrecki.Złożonośćtychzabiegówznaczniewykraczapozaprostą
transliterację(czegowLiściedokonałPraksisbezżadnejdodatkowejpomocy)iwska-
zuje,iżfenickibyłnietylkoalfabet,aleijęzykpierwotnejwersjidzieła,któregoautor,
coPrologzaznaczadodatkowo,byłperitusvocisaclitterarumPhoenicum(s.2,w.8–9).
Wymienionepowyżejczterywyraźnerozbieżnościszczegółówpomiędzyzawartością
ListuiPrologusprawiają,żeniemożliwejestzałożenie,iżobydwatetekstymogłyby
funkcjonowaćjakoczęściwzajemniesiędopełniającewobrębiejednegowydania
51
.
50Por.SPEYER1970,s.55–56,EISENHUT1983,s.18–22,TIMPANARO1987,s.202–211,MERKLE
1989,s.91–113,LAPINI1992,s.59nn.
51Zob.GRIFFIN1907,s.117i119,USSANI1908,s.36,CHAMPLIN1981,s.197–199,MERKLE
1989,s.95–97.
28
