Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Niejestrzecząłatwąjednoznaczneokreśleniestatusudzieła,któredonaszychczasów
dochowałosięjako„Dziennikwojnytrojańskiej”(EphemerisbelliTroiani)DiktysazKre-
ty(DictysCretensis),włacińskimprzekładzieLucjuszaSeptymiusza(LuciusSeptimius).
Upodstawtrudnościleżysamzamysłnieznanegogreckiegopisarza,którydołożyłstarań,
abyukryćwszelkieśladyswojejtożsamościipozostaćcałkowicieanonimowym.Wod-
biorzeczytelniczymautoremtekstumiałbyćwymyślonyprzezniegoKreteńczykDiktys,
żyjącywczasachwojnytrojańskiejispisującykronikęwielkiegokonfliktumilitarnego
zpozycjinaocznegoświadkawydarzeń.„Dziennik”jestzatemrodzajemapokryfu,czyteż
–byużyćtuwygodniejszegoterminu,stosowanegonaokreślenietegorodzajufałszerstw
literackich–pseudoepigrafem(pseudepigraphon).Poprzedzającytekst„Diktysa”Prolog
podajeinformacjęorzekomymodnalezieniuspisanegoprzedwiekamimanuskryptu
zawierającegoTroianibelliveriortextus–„bardziejwiarygodną”relacjęoprzebiegu
wojnytrojańskiej.Wcałkowicieczytelnymzamiarzeautora(wPrologukryjącegosię
poddomyślnąpostaciąredaktora,czyteżwydawcyodnalezionejstarejkroniki)relacja
Diktysamiałabyć„bardziejwiarygodna”odsilnieutrwalonejwtradycjiwersjiprzekaza-
nejniegdyśprzezwielkąpoezjęepickąnaczelezHomerem;jakoprawdziwszaibardziej
rzetelna,gdyżspisanaprzeznaocznegoświadkaipozbawionapoetyckichupiększeń
izafałszowań,zasługiwałanaszerokierozpowszechnienieidawaławyjątkowąszansę
poznaniapowiekach,jakbyło„naprawdę”.Mamyzatemdoczynieniazestarożytnym
fałszerstwemliterackimowyraźniezarysowanychtendencjachpolemicznychwstosunku
dotradycyjnejwersjimitutrojańskiego,przyczymtematzwyczajowoprzedstawiany
wwysokimtonieepickimopracowanyzostałwformierzeczowejinieozdobnejrelacji
quasi-historycznej.
Tekstdzieła,którymobecniedysponujemy,zawiera6ksiągijestdokonanymjeszcze
wstarożytnościłacińskimprzekłademzaginionegogreckiegooryginału.Imiętłumacza
poznajemyzdołączonegoListudedykacyjnego(Epistula),zktóregowynika,żeksięgi
I–V(opisującegenezęwojnyorazjejprzebiegażdomomentuzburzeniaTroi)oddają
dokładnietreśćpierwszychpięciuksiągpierwowzoru,aksięgaVI(opowieśćopowrotach
zwycięskichGrekówdoojczyzny)jestjużtylkostreszczeniemkilkupozostałychksiąg
greckiejwersji„Dziennika”.Wtakiejpostaci„łacińskiDiktys”opuściłchronologiczne
ramystarożytnościiwkroczyłwokresśredniowiecza,wktórym,obok„bliźniaczego”
dziełaopodobnejtreściicharakterze,„HistoriizagładyTroi”(DeexcidioTroiaehistoria)
DaresazFrygii(DaresPhrygius),zyskałogromnąpopularność.ŚredniowiecznaEuropa,
wktórejznajomośćjęzykagreckiegonadługiczaszanikła,aprzeztooryginalnepoematy
7
