Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROzDzIaŁ
1
przyzapewnieniach,żeelementytełączyskomplikowanasiećzależności.Kraj-
obrazjestwytworemludzkim,rezultatemmilionówjednostkowychdecyzji
istajesięobiektemkulturyjużwmomenciepostrzegania(m.in.Wilczyński
2011).Chcącwniknąćwistotękrajobrazów,chcącjezrozumiećiwytłuma-
czyć,niemożemypoprzestaćnastosowaniunarzędziizabiegówwłaściwych
dlametodologiipozytywistycznej(Kozakiin.1999).Dlategowbadaniach
geograficznychcorazwiększeznaczeniezyskujeanalizatekstuliterackiego,
obrazów,fotografii(m.in.Bański2011).
Krajobraz,będącprzedmiotembadańgeografii,jesttakżeobiektemzain-
teresowaniaspołecznego.Współcześnieobserwujemyintensyfikacjędziałań
narzeczidentyfikacjiizachowaniawalorówkrajobrazowych,kształtowania
świadomościnatematznaczeniatychwalorówdlaodczuwalnejjakościżycia,
dlazachowaniatożsamościregionówizamieszkującychichspołeczności,
dlakontynuacjiprzekazukulturowego,coznajdujeodzwierciedleniewEu-
ropejskiejKonwencjiKrajobrazowej(2000).Wrazzrozwojemcywilizacji
narastająbowiemzagrożeniadlakrajobrazówidlasamegoczłowieka.Dla-
tegoW.Havel(2010)ostrzegałfl[...]naszącywilizacjęczekakatastrofa,jeśli
współczesnaludzkośćsięnieopamięta.Amożesięopamiętaćtylkowtedy,gdy
zaczniezwalczaćswojąkrótkowzroczność,swojegłupieprzekonanieowłasnej
wszechwiedzy,swojąnadętąpychę,któretakgłębokozakorzeniłysięwna-
szychmyślachidziałaniach”
.Krajobrazjestzatemtajemnicą,któraskłania
dozatrzymaniaizadziwienia.Ochronakrajobrazujakodobrapublicznego
możebyćinwestycjąperspektywiczną,pozwalającąodnaleźćmiejsceczłowie-
kawświecie,wyjśćzniebezpiecznegoświataflcywilizacyjnejpychy”
.Zaanga-
żowaniegeografówwbadaniakrajobrazowejestichwkłademwkształtowanie
harmonijnegokrajobrazujutra.Otwieraprzytymnoweperspektywyrozwoju
geografiijakonaukisłużebnej,podejmującejaktualneproblemy.
Odlat70.XXw.geografowieuczestnicząwbadaniachekologiiakustycz-
nej–interdyscyplinarnegokierunkubadawczego,analizującegowaspekcie
percepcyjnymihistoryczno-społecznymzależności,jakieczłowieknawiązuje
zeswoimotoczeniemzapośrednictwemdźwięków(ryc.1).Wkonsekwencji
przemiancywilizacyjnychobserwujemybowiemszybkiezanikanieobszarów
cichychoraztradycyjnychkrajobrazówdźwiękowych
2
,charakterystycznych
dlakonkretnychmiejsc.Krajobrazytetracąswojąniepowtarzalność.Krzyżują
sięwnichróżneodgłosy,włączającsięwszumomonotonnejliniibrzmie-
niowej.
2
Twórcąpojęciasoundscape(krajobrazdźwiękowy)jestkanadyjskimuzykologikompo-
zytorR.M.Schafer,którynaprzełomielat60./70.XXw.przeciwstawiającsięinwazji
hałasuzaproponowałpozytywnespojrzenienadźwiękirozbrzmiewającewokółnas
iokreśliłjejakoflsymfoniękrajobrazudźwiękowegoświata”
,którejwspółtwórcąjest
człowiek.
14
