Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
WYSOKOŚĆIBARWADŹWIĘKU
skali„niski-wysoki”.Częstotliwośćtoczystofizycznyparametrsygnału
akustycznego,natomiastwysokośćjestwrażeniemsubiektywnym.Najniż-
szydźwiękfortepianuodpowiadaczęstotliwości27Hz.JesttodźwiękA,
którypiszemyjako
A
0
.ŚpiewakrosyjskiF.Szalapin(1873-1938)wydoby-
wałzsiebie
D
2
,czylitonoczęstotliwości73Hz,aprawiekażdaśpiewaczka
koloraturowaosiąga„wysokieC”,tzn.nutkę
C
6
(1046Hz).Pomiędzytymi
wartościamiplasujesięśrodkowe
C
4
fortepianu(261Hz),aniecowyżej
standardowawysokośćstrojenia
A
4
,coodpowiadaczęstotliwości440Hz.
Kiedyciśnienieakustycznezmieniasiętakjaknarys.3.2.a,coodpo-
wiadaformule(3.3),tosłyszymytonookreślonejwysokości.Wrażeniewy-
sokościwywołujenietylkoprzebiegharmoniczny,alekażdaperiodyczna
zmianaciśnieniaakustycznego,
p
(
t
)
±
p
(
t
±
T
)
(rys.3.2.b).
Bezwładnośćukładusłuchowego
Dopełnegoukształtowaniawrażeniawysokościpotrzebnejestprzynajmniej10peł-
nychzmianciśnieniaakustycznego.Badaniewtymzakresiezapoczątkowałwroku
1841A.Seebeck(1805-1849).Uchośrodkoweiuchowewnętrznejestukłademme-
chanicznymposiadającympewnąmasę(membranybębenka,kosteczek,perylimfy
itd.).Żetakwłaśniezbudowanejestuchośrodkowe,wiedziałjużE.Chladni(1756-
1824).Każdyukładmechanicznypotrzebujeczasuna„rozedrganie”(rozdz.14).Po-
dobniepotrzebnyjestokreślonyczasnawypełnieniedźwiękiemsalikoncertowej
(rozdz.16).Ukształtowaniewrażeniagłośnościdźwiękuwmózguteżwymagapew-
negoczasu.Możnazatemmówićoswoistejbezwładnościukładusłuchowego.
(a)
(b)
p
p
T
t
t
Rys.3.2.Wrażenietonu(a)orazdźwięku(b)owysokościzależnejodczęstotliwości
f
±
1
/
T
powodująperiodycznezmianyciśnieniaakustycznego,
p
(
t
)
±
p
(
t
±
T
)
