Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wykRzykniEnia
15
miękkopodniebiennegokczybardziejgardłowegoh.Wsys-
temiejęzykaangielskiegojednakspółgłoskataniewystę-
puje.Możemyteżwziąć„apikalno-dziąsłowe”,czyteż„rolo-
wane”r,któregoanglojęzycznedzieciużywałykiedyś,by
naśladowaćdźwiękdzwoniącegotelefonu;albopodniebien-
ne,„drżące”r,częstoużywanedonaśladowaniamruczenia
kota,któretakbardzoprzypominapłynne
spółgłoskiobecne
wewspółczesnymfrancuskiminiemieckim.
Weźmywkońcu
dźwięk,którypojawiasięwśrodkuwspółczesnegoangiel-
skiegowyrażeniastrachu,uh-oh,bardzoprzypominający
zwarciekrtaniowe,któreodgrywaistotnąrolęwtakichjęzy-
kach,jakarabskiczyduński,alektóremu
nieprzypisujesię
funkcjidystynktywnejwfonologiistandar
dowegojęzykaan-
gielskiego.Wkażdymztymwypadkówwykrzyknieniaotwie-
rajądanysystemdźwiękównafonemy,którezasadniczodoń
nienależą.Tymsamymprowadząjęzykdomiejsca,wktó-
rym-jakpisałTrubieckoj-„zwykłysystemfonologicznynie
jestobowiązujący”
8
.Przekraczającgranice,któregonor-
malniedefiniują,pojedynczyjęzykwchodzinanieokreślony
terendźwiękowy,którynienależydożadnegokonkretnego
języka-iktóryczęstowydajesięnienależećdożadnego
zludzkichjęzykówwogóle.
Niełatwookreślićdokładnąrolętychdźwiękówwsyste-
mie
pojedynczegojęzyka.Trubieckojpostanawiaograniczyć
swojerozważanianatemat„elementówdystynktywnych
anomalijnych”doostatniejsekcjirozdziałuosystemachfo-
nologicznych,comożewskazywaćnapewnąniechęćdobez-
pośredniejkonfrontacjizproblemem.Jakajestzatemrela-
cja
wykrzyknieńdzieciidorosłychdojęzyków,wktórych
sąwy
powiadane?Zjednejstronywydajesię,żewykrzyknie-
niastanowiąpewienwymiarwspólnydlawszystkichjęzy-
ków,trudnobowiemsobiewyobrazićrodzajmowy,wktórej
