Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałczwarty
fonemyzagrożonewyginięciem
Każdyjęzykwcześniejczypóźniejtraciswojedźwięki.Nic
natoniemożnaporadzić.Zjawiskotoobserwujemynietylko
zperspektywydiachronicznej,naprzestrzeniwieków,kie
dy
językrozwijasię,rozkładaizanika.Równieżsynchroniczna
analizapojedynczegomomentujęzykawystarcza,byukazać
dźwięki,októrychużytkownicyzawszezapominają.Wswo-
ichPodstawachfonologiiTrubieckojsystematycznieiszcze-
gółowoobjaśnia,żekażdyjęzykmożnaopisaćzapomocą
skończonegozbiorudystynktywnychopozycji,któreukazu-
jąsięwklasyfikacjisamogłosekispółgłosekzależnieod
szczególnychcechkażdejznich.Językoznawca,którychciał-
bypoznaćstrukturędźwiękowąnaprzykładjęzykafran-
cuskiego,możezacząćodrozróżnieniasamogłosekustnych
(takichjaki,yczyu)inosowych(takichjakε̃,œ
˜,czyã)oraz
podziałuspółgłoseknazwarte(takiejakp,tczyk),szczeli-
nowe(takiejakf,sczyſ),boczne(l)inapółspółgłoski(j,y
czy
w)
1
.Pozidentyfikowaniutychogólnychróżnicbadaczję-
zyka
możeprzejśćdobardziejszczegółowych,awreszciemini-
malnychróżnic.Naprzykładanalizującfrancuskiesamogło-
skiustne,możemyprzeciwstawićsamogłoskiprzymknięte
iotwarte,półprzymknięteipółotwarte,awkażdejztychse-
riisamogłoskiprzedniemożnaodróżnićodśrodkowychityl-
nych.Wpodobnysposóbmożemydokonywaćrozróżnieńwe-
wnątrzkażdejseriispółgłosekażdomomentuukończenia
tegofonologicznegoportretu,kiedymożliwestajesięokre
śle-
