Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
ichziomkowie,istająsiębardziejpapieskieodpapieża.Zainteresowanierządów
będącychdrugorzędnymiitrzeciorzędnymiuczestnikamimabardziejzłożony
charakter’’.11
Europaposiadawielowiekowątradycjęzwiązanąznietolerancjąreligijną.
Przełomowywtejkwestiibyłrok1517,uznawanyzapoczątekreformacji.
Oczywiście,równieżwcześniejnietolerancjareligijnaprzyczyniałasiędomordów
czyprześladowań(jakwprzypadkuruchówuznawanychzaheretyckie,bądź
pogansiłąnawracanychnachrześcijaństwo).Jednakżedopieroreformacja
,,podpaliła’’Europę,finalniedoprowadzającdowojnytrzydziestoletniej.Koniec
końców
jednak,
starcie
dwóch
olbrzymich
konfesji
(rzymskokatolickiej
zprotestancką),którezniszczyłoiwykrwawiłowielepaństw(zwłaszczapaństw
ipaństewekniemieckich)doprowadziłodopokojuwestfalskiegoiwzględnego
pluralizmuwyznaniowegowwiększościeuropejskichpaństw.Zdarzałysiępóźniej
incydentyzwiązanezrepresjamiwobecwyznawcówdanejreligii(jakwprzypadku
arianwIRP),jednakżebyłyoneumotywowanebardziejaniżelisamąnietolerancją
ibyłyrzadkością.
InaczejrzeczmasięwEuropiezkonfliktamiopodłożuetnicznym.Zjednej
strony,nigdywEuropieniebyłotakdługiegookresupokoju,jakod1945r.dodnia
dzisiejszego.Zdrugiejjednak,lata90.iwydarzeniamającemiejscenaBałkanach
przezniektórychuważanesązaprzerwanieowej,,dobrejpassy’’.Konieczimnej
wojnyprzyniósł,zwłaszczawśródspołeczeństwzachodnich,falęradościieuforii,
związanąztriumfem,,wolnegoświata’’-Zachodu.Tezyokońcuhistorii
iostatecznymzwycięstwiekapitalizmuwolnorynkowegoidemokracjiliberalnej
okazałysięwdłuższejperspektywienieprawdziwe.Bochoćmarksizm-leninizm
przegrał,tonieprzestałyistniećcywilizacjeniezachodnie,któreniezawsze
upatrywałymodelzachodnizaidealny,iniezawszebyłyskoredoimplementacji
wszystkichjegozałożeń.Przyczyntakiegostanurzeczybyłobardzowiele,przede
wszystkimistotnabyłakultura,tradycjehistoryczne,strategicznaantycypacjaoraz
politycznypragmatyzm.Idlategokonieczimnejwojny,będącykońcemkonfliktu
opodłożuideologicznym,dałpoczątekkonfliktometnicznym,którychpo1991r.na
świecieniebrakowało(SIPRI12podaje,żew2014byłoich41,aw2015już50,
dlategoskupięsięnaprzykładzieeuropejskim).13PorozpadzieJugosławii
wpołudniowosłowiańskichnarodachodżyłydawneresentymenty,niekiedy
sięgająceXIXlubpoczątkówXXw.Towarzyszyłotemuodrodzeniewszelkiego
rodzajunacjonalizmówipopulizmów,posiłkowanychmartyrologiąipoczuciem
krzywdy.WydarzeniamającemiejscenaBałkanachstanowiąpodręcznikowy
przykładnienawiściinietolerancji(np.dlamniejszościetnicznych),uwarunkowane
historycznymiantypatiami,złąekonomiczniesytuacjąprawiecałegoregionuoraz
różnicamikulturowymi(katolickaChorwacja,muzułmańskaBośnia,prawosławna
Serbia).Pozakonwencjonalnymidziałaniamizbrojnymi,odbyłysiętamrównież
czystkietniczneorazludobójstwo,takwięcwydarzeniaprzybrałycharakternader
radykalny.Reasumując,zginęłobardzowieluludzi.Jugosłowiańskienarody,
zamiastskupićsięnarozwojuwewnętrznymibudowaniukorzystnychrelacjize
światem,abydogonićresztęEuropy,wybraływojnę,którajeszczebardziej
11S.Huntington,Zderzeniecywilizacji.Warszawa2007,s.478.
12MiędzynarodowySztokholmskiInstytutzałożonyw1966r.badającykwestiekonfliktówiwspółpracy.
13Danetrendówkonfliktówzbrojnychwww.sipri.org/yearbook/2016/06(pobrano29.05.2018).
