Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
Rozdział1
TwórczośćwXVIIwiekustanowiłakontynuacjęizarazemkonse-
kwencjęewolucjikultury,itakjakdziedzictwokulturyŚredniowiecza
ewoluowałowkulturzeRenesansu,aRenesansczerpałzantykusiedem-
nastowiecznatwórczośćnawiązaładoreligijnegodziedzictwaepoki
Średniowiecza,alejużzperspektywydziedzictwahumanizmuantropo-
centrycznego.WEuropietworzonowówczasmetodologicznepodsta-
wydlarozwojunaukprzyrodniczychwnastępnychstuleciach.Filo-
zofowieczerpaliinspiracjeprzedewszystkimznaukścisłych,kreując
mechanicystycznąkosmologię„światanapodobieństwomaszyny”.
TwórcametodyindukcyjnejFranciszekBaconceniłbadania
em-
piryczne,przyrodoznawstwo,wnioskowaniedrogąindukcjidouogól-
nień.Twierdził,żewiedzasłużyczłowiekowidopodporządkowania
natury57.WedługHenrykaSkolimowskiegodoalienacjiczłowieka
znaturyprzyczyniłsięrównieżReneDescartes(Kartezjusz),fran-
cuskifilozof,matematyk,metodolog,autorznanejtezykogitacjo-
nizmu„wątpię,więcmyślę;myślę,więcjestem”.DlaKartezjuszaesse
(być)byłowtórnedocogito(myślę),gnosso(poznaję).Wokresie
przedkartezjańskimporządekfilozofowaniabyłodwrotny58.W„Roz-
prawieometodziewłaściwegokierowaniarozumemiposzukiwania
prawdywnaukach”59Descartes(wpierwszejczęścidzieła)podkreślił,
żeniejestjegozamiaremnauczaćmetody,którekażdypowinienza-
stosować,leczwyjaśnieniewłasnegosposobukierowaniaswoimro-
zumem.WedługKartezjuszarozbieżnośćmniemańniepochodzistąd,
przyrodywPolsce.PolskaAkademiaNaukInstytutHistoriiNauki,OświatyiTechniki,
ZakładNarodowyimieniaOssolińskichWydawnictwoPolskiejAkademiiNauk,
Wrocław,Warszawa,Kraków,Gdańsk,Łódź1985,s.12-17.
57Por.H.Skolimowski,J.K.Górecki,ZieloneokoKosmosu.Wokółekofilozofii
wrozmowieiesejach,Wrocław2003,s.81.Por.H.Skolimowski,Nadziejamatką
mądrych(przedmowaS.Kozłowski),BibliotekaEryEkologicznejTowarzystwa
PrzyjaciółFilozofiiEkologicznej,AkapitPress,Łódź1993,s.85.
58Por.JanPawełII.Pamięćitożsamość.Rozmowynaprzełomietysiącleci,Wydaw-
nictwoZnak,Kraków2005,s.16-17.
59R.Descartes,Rozprawaometodziewłaściwegokierowaniarozumemiposzukiwa-
niaprawdywnaukach(tłum.T.Żeleński(Boy),wstępK.T.Toeplitz),Państwowy
InstytutWydawniczy,Warszawa1980,s.29.