Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Edukacjajutra-WspółczesnystanetapówidziedzinedukacjiwPolsce
wstaniarecesywnejodmianyedukacji,którauległahegemoniikulturymasowejipre-
sjiatawistycznychtendencji?
Jakwtakpokrótcezarysowanejotoczceizwrotachfunkcjonujeczłowiek?Ekra-
nempokazującymconditiohumanajestedukacja,odpowiedniowdrażająca(czyzra-
żająca)dofunkcjonowaniawkulturowymuniversum.Faktemjest,iżambiwalencja
wieludyskursówisemiosfer,multikulturalizm,derridiańskienplenieniesię”języków,
normipropozycjiniesprzyjająwykształceniusięokreślonegoparadygmatupedago-
gicznego.
Uważnalekturatekstówkultury,analizadanych,obserwacje,wnioskiorazre-
jestrowaniezmiansystemuedukacji,funkcjilogosuzmuszająjednakdoprzywo-
łaniaważkiejdyrektywy:umiejętnościwyborujednejmyśliponadinnąwarunku-
jącąsensdanegozjawiska.Stąd,analizujączwrotedukacyjny1,odwołujemysiędo
poglądównatematprzemianiwarunkówkultury,począwszyodmyślicielistaro-
żytnych(jakPlaton,KlemensAleksandryjski)czyteżtakważnychdlapedagoga
ikulturologateziustaleńFriedrichaNietzschego,RuthBenedict,JeromeBrunera,
ZygmuntaBaumana,MichaelaFoucaulta,JeanaBaudrillarda,JoséOrtegiyGas-
seta,JurijaŁotmanaitp.Przedstawionewniniejszejpublikacjiwspółczesneuwa-
runkowaniaspołeczno-kulturowezjawiskawspółgraniawielunarracjiwpisujemy
wfilozoficznykontekstorazngręszklanychpaciorków”(Hesse,1992).Propozycja
ujęciazjawiskaodnosisiętakżedofluktuacjiiwyborumyśleniawzależnościod
warunkówspołecznych(zwłaszczapotransformacji1989roku),dominantymy-
ślowej,etosu,heglowskiegonduchaczasu”
.Wtensposóbzmierzamydouzyskania
osobowościświadomejswojegoudziałuwedukacjiikulturze.Ówpostulatma
starogreckiekorzenieisprowadzasiędostaleaktualnejzasadywyrytejnaarchitra-
wieświątynidelfickiej:nPoznajsamegosiebie!”(gr.γνῶθισεαυτό,Gnothiseauton)
ieoipso:nPoznajkulturęwokółsiebie!”
.Stądjużzaledwiekrokdozrozumienia
przemiankulturowych,aleidoprzekazania-nietylkowprocesieedukacjiiwy-
chowania-najcenniejszejlekcji:lekcjipięknegoicelowegożycia.
Logos,zwrotpiktorialnyiikonicznyazwrotedukacyjnywkulturze
Problemlogosuwkulturzejestnatyleinspirujący,iżdoczekałsięodrębnego
omówieniaianalizy.Pokazujebowiemodwróceniepodmiotuiprzedmioturecep-
cjizjawiskkulturowychimiejsceludzkiegorozumuwdyskursachkulturowych
iedukacji.WpracachanalizującychprocespowstawaniaikonodramosferyKlim-
czak(2016)zauważył,iżnzwrotpiktorialny(zob.Mitchell,1992),jakisiędokonał
wsztuce,azwłaszczawliteraturzeikulturze,oznaczahegemonięprzedstawień
figuralnych,zarzucenienaiwnejmimesis(naśladownictwarzeczywistości)narzecz
1
Por.aktualnystanbadańnadzwrotemedukacyjnym:Zmianywedukacjisąrezultatemzmianymechanizmuucze-
niasiękultury-wobecnadprodukcjiinformacjiiograniczonegoreagowania.Reformywjednejdziedziniekultury
wymagająrefleksjinadwpływemnainneobszarykulturyiżyciaspołecznego.Niekażdewydarzeniekulturalnewpływa
naedukację(Abassy,2019).Zob.Zwrotedukacyjnywkulturze?(2019).Zob.także:Jaworska-Witkowska(2009),prezen-
tującakulturowąkoncepcjępedagogiki;badania:CabałaiRodek(2017);Olbrycht(2017);Witkowski(2013).
