Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kowalski,A.Olczak(red.nauk.),Edukacjawprzebiegużycia,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-347-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
16
RozdziałI.Znaczenieedukacjiwprzebiegużyciaczłowieka
nie/logicznościiprymitywizmu,wyuzdania,niepodkreślanonatomiast
jegoszczególnościdlapóźniejszegożycia.Rozprawyowychowaniuprzy-
czyniłysiędopowstaniaprzekonaniaokoniecznościnawracaniadzieci:
kształtowania,poprawiania,dyscyplinowania,edukacji.Przekonanieto
ległoupodstawsegregacjizewzględunawiek,płeć,klasy,któradoprowa-
dziładoizolowaniadzieciodsiebieioddorosłych,dzieciodichcodzien-
ności.Dośćwyraźniewidaćtendencjędoobrazowania/dokumentowania
opiekinaddzieckiem,jegorelacjizbliskimi,zawszejednakwperspektywie
przedmiotowej.Zasprawąjezuitówzaczętocoprawdapostrzegaćdziecko
jako
[…]delikatnestworzenieBoże,wymagającezarównoopiekiibezpie-
czeństwa,jakinawrócenia,alejednocześnieokreślanojejako„dorosłych
wokresietreningu”3.
Toodjezuitówpochodzinaczelnazasadawychowaniarozumianegojako
urabianie,rozwiniętapóźniejprzezJ.B.Watsona:„dajcienamdzieckona
pierwszychsiedemlatżycia,aoddamywamczłowieka”
4
.Mimowyraźnego
dążeniadopodporządkowaniadzieckawolidorosłych,przedmiotowejma-
nipulacjijegoosobowością,wstwierdzeniutym
implicite
jestzawartamyśl
oszczególnejwartościdzieciństwadlastawaniasięczłowiekiem.
2.XVIII-wieczneodkryciedzieciństwawywołałowielezmianwspołecznej
dyskusjiodzieciach,aleniedoprowadziło,niestety,doopracowaniakoncep-
cjidzieciństwa.Powodembyłyprawdopodobnieówczesneszybkiezmiany
cywilizacyjne.Hasłaoświeceniaspołecznegospowodowałypojawieniesię
paradygmatówedukacji:masowości–uniwersalności–uniwersalizmu
treściirozwiązańwychowaniaorazrozbudowały/uprawomocniłyprzed-
miotowepodejściedosprawdziecka.Mimobardzowyraźnegowtymczasie
ścieraniasięwrozważaniachowychowaniudwóchgłównychnurtów–na-
turalizmuisocjologizmu,dzieciństwonajsilniejzwiązanozideątabularasa,
awśladzaniąposzłoprzekonanieozarządzaniunaturądziecka.Poglą-
dyte,mimoskłanianiasiękunaturalizmowi,wzmacniałI.Kant,głosząc
koniecznośćokiełznanianaturydzieckaprzezwychowanie.Przekonywał
oncoprawdadoszacunkudlaróżnorodności,dorozumieniawychowania
jakosztukipielęgnowania,nauczaniaikształcenia,doskonalonejustawicz-
nieprzezpokoleniapoto,bypodnosićnacorazwyższypoziommożliwości
daneczłowiekowiprzeznaturę5.Dzieckopowinnobyćwychowywanedo
ideiczłowieczeństwaidotego,byteidęurzeczywistniałojakodorosły6.
3R.Farson,Owynalezieniudzieci[w:]K.Blusz(red.),Edukacjaiwyzwolenie,Impuls,
Kraków1992,s.41.
4J.B.Watson,PsychologyfromtheStandpointofaBehaviorist,Philadelphia1919.
5I.Kant,Opedagogice,tłum.D.Sztobryn,Dajas,Łódź1999,s.45.
6Ibidem,s.47.
