Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Badanieidziałaniewpedagogicespołecznej…
17
docałościzjawiska,uwzględniateżkierunkidalszegorozwojuopisy-
wanychwarunków.Ogólnierzeczbiorąc,wtymujęciuprzedmiotem
badańspołeczno-pedagogicznychjestrelacja,jakazachodzipomiędzy
środowiskiemżyciaadziałaniamiprzekształcającymitośrodowisko.
Takrozumianebadaniekoncentrujesięzwłaszczanadwóchzagad-
nieniach:problematyceindywidualnychorazzbiorowychsiłludz-
kichorazzagadnieniukompensacji.Wprzypadkupierwszymbadanie
zmierzawkierunkurozpoznaniaczynnikówmotywujących,dynami-
zującychiukierunkowującychnsiłyjednostekigromadludzkich”do
działaniaizmiany.Wdrugimprzypadkuchodziokompensacjętrak-
towanąjakoświadomeicelowewprowadzanieokreślonychczynni-
ków,któreuruchomią,zdynamizująsiłyludzkie,bytądrogąwpłynąć
nazmianę,czyli-sięgającposłowabadaczki-nuzupełnienielub
przeinaczenieprocesówselekcjispołecznejibiologicznej”(Radlińska
1961,s.110).Sątofundamentalneitrwałeustalenia.Odsłaniająory-
ginalnośćispecyfikęprzedstawianegostanowiska.Mówiąoaksjolo-
giczno-pragmatycznymcharakterzebadania,jegodiagnostyczno-pro-
gnostycznymwymiarze,wskazująteżnaindywidualnąispołeczną
stronętegobadania.
Rezerwującwbadaniuspołeczno-pedagogicznymcentralnemiejsce
dlaposzukiwaniaźródełsiłludzkich,tj.dynamikizdolnejdozmiany
zastanejrzeczywistości,Radlińskawistociełączyławąskiezagadnie-
niemotywacjidziałanialudzkiegozkwestiąważniejszą-szerokim
pytaniemoźródła,treściizadaniatwórczościspołecznej.Uważała,
żeczynniki,któreleżąupodłożaindywidualnychizbiorowychsił
ludzkich,składająsięnawyobrażonywzorzecpożądanychrozwiązań
ipożądanychstanówrzeczy,czylinformitreściżyciauważanychza
«lepsze»”(Radlińska1961).
Wświetleprzytoczonychustaleńbadanieidziałaniewujęciu
HelenyRadlińskiejjestniearbitralnym,złożonym,wielowarstwowym
idynamicznympostępowaniempoznawczym,praktycznymieduka-
cyjnym.Opierasięnanastępującychcechachielementach:
1)jesttoprocespodmiotowy,oddolny,anieprzedmiotowy,zewnętrz-
nywstosunkudoludziiichśrodowiskażycia;
2)podstawątegoprocesusą-niezależnieodichpoziomu-siłyspo-
łecznerozumianejakotwórczadynamika,niezgodawobectego,
ncojest”,wobecaktualnychwarunkówżycia;
