Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wramachtakpomyślanejszkołyuwagapedagogów,nauczycieliiwładzoświa-
towychpowinnakoncentrowaćsięwokółgłównychzadańrozwojowych:
-odnajdowaniaharmoniiirównowagiwewnętrznej(żyćwzgodziezsamymsobą);
-współdziałaniawgrupachrówieśniczychiwspólnotachlokalnych(wrodzinie,
szkole,wkręguDmałejojczyzny”,organizacjachspołecznychisamorządowych);
-współistnieniaześrodowiskiemprzyrodniczymnaszejplanety(obronadziedzic-
twaprzyrodniczegoikulturowego,przeciwstawianiesięrabunkowejeksploatacji
zasobównaturalnych,ochronakrajobrazu);
-korzystaniazudogodnieńcywilizacyjnych(poszukiwanie,przetwarzanieiwyko-
rzystywaniepotrzebnychinformacji).
Wtejperspektywierozwójczłowieka,czyliwrastaniewdziedzictwokulturyświa-
towej,zachowanietożsamościnarodowej,powinnystaćsiępierwszoplanowymizada-
niamiszkoły.Głównympowołaniemczłowiekaniejestbowiemopanowaniesiłprzy-
rody,wtymtakżewłasnychmożliwościbiologicznych,leczpełniażyciaosobowego,
ponoszenieodpowiedzialnościzaswojeczyny,przywracaniewartościduchowych
wszędzietam,gdziewartościtezagubiono,chodzizwłaszczaodotarciedowartości
nadającychsensludzkiemuistnieniu.Wodniesieniudowychowaniachodziraczejo
pomocudzielanąuczniowiwlepszymzrozumieniuirozwiązywaniujegowłasnych
problemów,niżorozwiązywanieichzaniegoidlaniego.Wysuwasięwtedynapierw-
szyplanDdialog”,którygłębokoreformujeszkolnyjęzykitreści.Pojęciedialogujest
wieloznaczneiwielowymiarowe,dotyczybowiemróżnychsferżyciaczłowieka;po-
znawczej,społecznej,kulturowej.,,Dialog–zdaniemKoć-Seniuch[2003,s.688]–jest
najbardziejdojrzałąformąkontaktumiędzyludzkiego.Kryjącwsobienajgłębszysens
wychowaniajestonpodstawowymwarunkiemciągłościizmianywrozwojuosobo-
wymczłowieka”.Rozmowajestkonstytutywnącechądialogu,alejesttotakarozmowa
–precyzujeNikitorowicz[2019,s.45]–wktórejnastępuje:,,wymianamyśliwarto-
ściującychokreślonezjawiskaiproblemy,połączonezpozytywnymkontaktememo-
cjonalnymiintelektualnym.Istotnajestsymetrycznośćwprocesiewymianymyśli,
równośćdawaniaiodbioru,wzajemności,podmiotowościobustronprezentujących
różnepunktywidzenia”.
Spośródlicznychtypów,rodzajówiokreśleńdialogujakokontaktówmiędzy-
ludzkichnapotrzebyniniejszegoopracowanianajbliżejjestnamdodialogupedago-
gicznegowujęciuTarnowskiego[1992,2004].Wyróżniłontrzyzakresywystępowania
dialogu;jakometoda;jakoproces;jakopostawa.Metodadialogujestsposobemko-
munikacjiprzynajmniejdwóchpodmiotówmającejnaceluzbliżeniestanowisk,wza-
jemnezrozumienieprowadzącedowspółdziałania.
,,Procesdialoguzachodziwtedy–
podajeTarnowski[2004,s.258]–gdychociażbyjedenzelementówzawartychwme-
todziezostałuwzględniony”.Postawadialogujestjakbyefektemdwóchwcześniejwy-
mienionychzakresów.Wyrażaonagotowośćdozrozumienia,zbliżeniasięiwspół-
działaniazotoczeniem.Idąctymtokiemmyśleniadostrzegamy,iżdialogwedukacji
kojarzywizerunekuczniazaktywnością,autonomią,krytycznymmyśleniemiposzu-
kiwaniemrelacjiwśrodowisku.Tymsamym,,wykraczapozazwyczajneprzekazywa-
niewiadomości.Ojegospecyficedecydujekonstytutywnadladialogucecha–wy-
mianamyśli.Uczestnicydialogupozostająpartneramirefleksyjnejrozmowy,zaśich
wzajemnykontaktwymaganietylkoopanowaniamowy.Angażujetakżeuwagę,wy-
obraźnię,pamięć,procesydecyzyjne,myślenie”[Śnieżyński2001,s.8].Istotądialogu
16
