Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dlazrozumieniaroliszkołypouczającyjestnajnowszyokresnaszejhistorii.Wol-
ność,jakoperspektywaedukacyjnapojawiłasięwszczególnysposóbwogłoszonym
13grudnia1981r.staniewojennym.Wtedyprzemocwdarłasięwnaszeżyciepry-
watneispołeczne.Wszystkobyłopodkontrolą,łączniezprywatnąkorespondencją,
telefonamiireglamentowanymudziałemwkulturze.Iwtedywłaśnie,wpodziemiu
wobecoficjalnegożycia,kształtowałasięwizjaszkołyodwołującejsiędowolnościdu-
chowej,osobowejniezależnościodtego,codyktowałaideologiaopartanaprzymusie,
traktującawychowaniejako,,urabianie”osobowościdostosowanejdopanujących
warunkówpolitycznych.Szczególniepodstępnąizdradliwąformąprzymusuwe-
wnętrznegojeststrach,ponieważpodejmowanepodjegowpływemdziałania,jeśli
mająuporczywycharakterdocierajądopodświadomości,dopewnychautomatyzmów
psychicznych,nawykówiprzyzwyczajeń,któremożnawczłowiekuwytworzyćbez
udziałujegoświadomejwoli.Przymusdocierałdoszkołyzzewnątrz,reformowałpro-
gramyitreści,któredobieranowedługkluczaotwierającegodrzwidooficjalnejkul-
tury,propagującejideologicznąrzeczywistość.Gorącemetodyiformyprzekazywania
wiedzyiwychowaniaangażującegoosobowośćuczniazastępowanosformalizowaną
praktykąnauczycielską,wktórejsystemnakazowyograniczałswobodęitwórczość.
Oziębiałysięwzajemnerelacjemiędzyuczniami,nauczycielami,rodzinąiśrodowi-
skiempozaszkolnym.Szkołazdawałaegzaminpaństwowygłówniezdydaktyki,nie-
kiedybardziejdbającopozoryniżstanfaktyczny.Wychowaniejakotakierealizowano
podługzałożeńicelów,któredyktowaływładzepaństwowe.Dyrektywnyjęzykifor-
malnadyscyplinasprawiły,żewustrojuszkolnymdominowała,,strategiawymusza-
nia”opartanadwóchwspółrzędnychwyznaczającychszkolnąprzestrzeńdydak-
tyczno-wychowawczą.Współrzędnetewyznaczałyobowiązkowetreściiformynau-
czania,obiektywnekryteriaocenypostępówustalonenaprzeciętnympoziomieoraz
organizacjanaukiszkolnejwsystemieklasowo-lekcyjnym.Stanten,niestety,utrzy-
mujesięteżobecnie,w2022r.Nawetrośniejegoznaczenie,jaktojestwprzypadku
,,zewnętrznego”ocenianiawynikówosiąganychprzezuczniównakoniecróżnycheta-
pówedukacji.Krzyżująsiędrogicharakterystycznedlastaregoinowegomyśleniao
społecznejroliszkoły.Uczniowienadalucząsięgłównie,,dlastopni”,
,,odklasówki
doklasówki”,abyzapamiętaćizdaćwodpowiednimczasie,aniepoto,żebywiedzieć,
byćpoinformowanymiużywaćwiedzyprzezcałeżycie.Przeważniebierniepoddają
sięszkolnymwymaganiom,zdominowanymprzezwiadomościtypuencyklopedycz-
nego,luźnozwiązanezichrozwojemiaktualnymipotrzebamispołecznymi,ulegają
atmosferzewychowawczej,wktórejdominujązadaniaiobowiązkinarzucaneprzez
nauczyciela.Takaszkołauczyzachowańkonformistycznych,unikadialogu,ograni-
czainwencjęiwyobraźnięuczniów,tłumiichrozwójduchowy.
,,Dziśmłodyczłowiek,
byskuteczniefunkcjonowaćwdobieprzemianwinienposiąśćzasóbszczególnych
kompetencjizwiązanychchociażbyzumiejętnościąwyszukiwaniainformacji,ichgro-
madzenia,selekcjonowania,przetwarzaniaiwykorzystaniainformacjiwprocesiesa-
modzielnegotworzeniawiedzy”[Karpińska2015,s.105].
Wprasiecodziennej,awięcniejakopozaoficjalnymiraportamizbadańnauko-
wych,conajwyżejpoprzeznawiązywaniedonich,pojawiasięobrazszkołytakiej,jaka
powinnabyć,abyzasługiwałanamiano,,dobrejszkoły”.Brzezińska[2019]pisała,że
szybszegorozwojuniedasięwymusićnadziecku.Każderozwijasięwewłasnym
tempie.Nasuwasięwzwiązkuztympytanie,jakprzygotowaćdzieckodoszkoły,aby
20
