Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wiedzępsychoanalityczną–napisałswójsłynnypodręczniknatematwychowania
dzieci
3
,iżzawartewnimtreścibyłyodpowiedzialnezarewoltę1968r.Kolejne
pokoleniapolskichmatek,któresięgałypoówsławnypodręcznikizachęcane
przyzwoleniemautoraprzytulałysweniemowlętawbrewradomswychmatek
ibabeksugerujących,iżpłaczsprzyjarozwojowipłuc–takżeniemiały
świadomości,iżkorzystajązowocówbogatychobserwacjiibadań,które
zapoczątkowałaAnnaFreud.Tymczasemtowłaśnieona,jużwlatach40.XXw.
pisała,iżwsytuacjimaleńkiegodziecka„jegopotrzebyemocjonalnesąogromne,
[a]bezradnośćprzytłaczająca”
4
.
PodobnesąlosyautorskiejkoncepcjiAnnyFreud–mechanizmuidentyfikacji
zagresorem–opisanejporazpierwszywksiążceEgoimechanizmyobronne.
Współcześnieniktniemawątpliwości,iżofiaryprzemocyowieleczęściejsame
stająsięagresoraminiżci,którzytejprzemocyniedoświadczyli.Niewielejednak
osóbmaświadomość,żetoAnnaFreudpierwszaopisałatenproces.Ukazałaona,
żedziecko,postawionewobeczagrożeniazewnętrznegopochodzącegood
autorytetu,identyfikujesięznimpoprzezprzyswojeniesobiejegoagresjilubprzez
przyjęciepewnychoznakwładzy,któregosymbolizują.JakzauważyłaAnnaFreud
–dochodziwtensposóbdoodwróceniaról:ten,ktodoświadczałagresji,zamienia
sięwagresora,dziękiczemuradzisobiezeswymlękiem.Właśnieztejwiedzy
czerpiąwspółczesneprogramyprofilaktykiiterapiiprzemocywrodzinie.
AnnaFreudbyłanietylkoświetnympraktykiemobdarzonymniezwykłą
intuicją.Jejwkładwrozwójteoriipsychoanalitycznejjestrówniedoniosły,
aniniejszaksiążkajesttegoprzykładem.Parafrazującsłowajednegozwiedeńskich
psychoanalityków:tam,gdzie„siadywałFreudiuczyłnasopopędach,teraz
siedzi...Annaiuczynasomechanizmachobronnych”
5
.Terminu„obrona”poraz
pierwszyużyłSigmundFreudwswojejpracyz1894r.–Theneuro-psychosesof
defence
6
.Pojęcietoopisywałwówczasjakoodpowiedźegonaniemożliwedo
pogodzeniazesobąinformacje.PoczątkowoFreudużywałterminów„obrona”
i„wyparcie”wsposóbzamienny,jakbyoznaczałytosamozjawisko.Właściwe
rozróżnieniewprowadziłwrazzkoncepcjąstrukturalnegomodeluumysłu
w1926r.
7
Pisałwówczas:„niewątpliwiekorzystnebędziewrócićdodawnego
3
B.Spock,Dr.Spock,sbabyandchildcare,NewYork1945.
4
A.Freud,D.Burlingham,InfantswithoutfamiliesandreportsontheHampsteadNurseries
1939-1945,NewYork1945.
5
R.F.Sterba,ReminiscencesofaViennesePsychoanalyst,s.130,za:L.Appignanensi,
J.Forrester,KobietyFreuda,JacekSanotrski&Co,Warszawa1999,s.311.
6
S.Freud,Theneuro-psychosesofdefence,StandardEdition,t.3.
7
Idem,Inhibitions,symptomsandanxiety,StadardEdition,t.20.
9
