Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
SekcjaB–Przystosowaniaorganizmówdośrodowiska
Tolerancja
Organizmysąprzystosowanedożyciawzmiennychwarunkach
środowiska(choćróżnegatunkiróżniąsięznaczniepodtym
względemmiędzysobą).Największeinajmniejszewartościczynnika
środowiska,przyktórychorganizmmożejeszczeprzeżyć,wyznaczają
zakresjegotolerancjiwstosunkudotegoczynnika.Zazwyczajwzrost
organizmuodbywasięwwęższymzakresiezmiennościwarunków
środowiskaiustajewwarunkachbliskichgranicytolerancji;
dostosowaniejestteżnajlepszewwarunkachoptymalnych—
znaczniewęższychodcałegozakresutolerancji.
Tematypokrewne
Roślinyiwoda(D2)
Zwierzętaiwoda(D3)
Reakcjaorganizmównatemperaturę
otoczenia(E2)
Roślinyapromieniowaniesłoneczne(F1)
Warunki
środowiska
Zasoby
środowiska
Zmienność
środowiska
Zwyjątkiemnielicznychprzypadkówżyciawniezwyklestałychwarun-
kachśrodowiska(np.zwierzętażyjącewgłębinachoceanicznych),orga-
nizmywystępująwśrodowiskachozmiennychwarunkach,cowywołuje
unichokreślonereakcjefizjologicznelubbehawioralne.Najpowszechniej
występującymizmiennymczynnikiemśrodowiskajesttemperatura,
ważnesąteżtakieczynniki,jakkwasowość,zasolenieczypromieniowa-
nie,orazichzmianypowodowanenp.przezpadającedeszczeczy
wylewyrzek(powodzie).Warunkiśrodowiska,wodróżnieniuodzaso-
bów,sąniewyczerpywalne—niesązużywaneanikonsumowaneprzez
organizmy.
Zasobamiśrodowiskanazywamywszystkoto,coorganizmzużywalub
wyczerpuje.Zasobemśrodowiskamożebyćpokarmdlazwierząt,
światłoizwiązkinieorganicznewglebiedlaroślinoraz,coważne,prze-
strzeń;naprzykładdziuplazajętaprzezsikorębogatkę(Parusmajor)staje
sięjużniedostępnadlainnychbogatek.Najważniejszymzasobemśrodo-
wiskajestpromieniowaniesłoneczne,będącejedynymźródłemenergii
dlaroślinzielonych.
Należywtymmiejscuzaznaczyć,żerozróżnianiewarunkówizaso-
bówśrodowiskamożebyćdokonywanezewzględunarozpatrywany
organizm.Takwięc,promieniowaniesłonecznejestjednymzwarunków
środowiskadlaowada,leczzasobemśrodowiskadlarośliny.Cowięcej,
tensamczynnikmożebyćwprzypadkutegosamegoorganizmurówno-
cześniezaliczanydogrupyzasobówiwarunkówśrodowiska.Naprzy-
kład,roślinyzużywająwodęjakozasóbśrodowiska,leczulewnedeszcze
wypłukująceroślinyzglebyiniszczącejenależałobyzaliczyćdowarun-
kówśrodowiska.
Warunkiśrodowiskapodlegająbezustannymzmianom.Następowanie
posobiedniainocyzwiązanezruchemobrotowymkuliziemskiej,
atakżenastępstwopórrokuzwiązanezruchemZiemidookołaSłońca
powodująciągłewahaniatemperaturyipromieniowania.Wpołączeniu
zsiłąodśrodkowąpowodującąpowstawaniewznoszącychprądów
powietrzaprocesytesągłównąprzyczynązmianklimatycznychdoko-
