Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B3–Niszaekologiczna
23
Siedlisko
Wodróżnieniuodniszyekologicznej,terminusiedlisko”odnosisię
dośrodowiskafizycznego,wktórymorganizmwystępuje.Siedlisko
możezapewniaćwieleniszekologicznych,możewięcwnimwystępo-
waćwielegatunków.Takwięc,wlesieliściastymstrefyumiarkowanej
możnazdefiniowaćwieleniszekologicznychróżnychgatunkówpta-
ków(np.kowalików,bogatekczysłonek),ssaków(np.myszyzaroślo-
wych,lisów,ryjówek),stawonogów(np.motylidziennychinocnych,
chrząszczy,pająków,mszyc)iroślin(np.mchów,dzwonkówczy
zawilców).
Nisza
Zakreszmiennościkażdegozczynnikówlubzasobówśrodowiska
ekologicznajako
wykorzystywanychprzezorganizmtworzyjedenzwymiarówjego
wielowymiarowa
niszyekologicznej.Rozważającwieletakichwymiarówniszy,otrzymu-
przestrzeń
jemyobrazniszyekologicznejorganizmujakowielowymiarowejprze-
strzeni,wyznaczonejzakresemzmiennościwarunków,wktórychdany
organizmmożeżyć.Naprzykład,zakrestemperaturtolerowanyprzez
ziębypokrywasięzzakresemtemperaturtolerowanychprzezwiele
innychgatunków.Jeślijednakweźmiemypoduwagęinnewymiary
niszy,naprzykładwielkośćichofiar,piętrolasu,wktórymżerują,
stwierdzimy,żeniszaziębyróżnisięodniszinnychgatunków(rys.1).
Narysunku2sąprzedstawionedwawymiaryniszysiwuszkiciemno-
brwistej(Polioptilacaerulea).Teoretyczniejestmożliwe(choćtrudnoto
przedstawićnarysunku)dodawaniekolejnychwymiarówniszy,
wrezultacieczegopowstałbyobrazniszywielowymiarowejonwymia-
rach.Zgodniezzałożeniamiteoretycznymi,takawielowymiarowanisza
jestinnadlakażdegogatunku(lubnawetdlaposzczególnychstadiów
życiowychwobrębiejednegogatunku),aczkolwiekwspółczesnebada-
niawskazują,żewcaletakniemusibyćwprzypadkuorganizmów
żyjącychwbardzozmiennymlubmozaikowymśrodowisku(patrz
teżtematI3).Wadąteoriin-wymiarowejniszyekologicznejjestbrak
możliwościstwierdzenia,czybranesąpoduwagęjejwszystkiewy-
miary,jednakmimotokoncepcjatajestbardzoużyteczna.
(a)
temperatura
(b)
wielkośćofiar
(c)
wielkośćofiar
wysokość
obszaru
żerowania
temperatura
temperatura
Rys.1.Wymiaryniszyptakaowadożernego.(a)niszajednowymiarowa,obejmującazakrestemperatur
tolerowanychprzezptaka;(b)niszadwuwymiarowa,uwzględniającatemperaturęiwielkośæofiar;(c)nisza
trójwymiarowa,uwzględniającatemperaturę,wielkośæofiariwysokośæ(piętrolasu),naktórejptakżeruje
